AAA

Logistyka nowoczesnych procesów dydaktycznych na przykładzie Politechniki Wrocławskiej oraz Politechniki Częstochowskiej

Piotr Wojciechowski, Joanna Rosak-Szyrocka

Wprowadzenie

Bazą dla e-learningu są odpowiednie zasoby intelektualne (ludzkie) wsparte zasobami komputerowymi. Jednak to właśnie logistyka związana z organizacją zajęć internetowych rzutuje na jakość i atrakcyjność zajęć. Zagadnienia zaplecza komputerowego, właściwej rezerwacji terminów czy sprawnej komunikacji pomiędzy studentami a wykładowcami są często niedoceniane, o czym świadczy choćby fakt, że w opracowaniach poświęconych e-learningowi rzadko stanowią główny temat, a są jedynie wzmiankowane przy omawianiu poszczególnych kursów. Do zadań logistyki należy m.in. wspieranie, organizowanie i właściwe planowanie zajęć oraz egzaminów, a także ułatwienie studentom dostępu do materiałów i wyników sprawdzianów. Opracowanie przedstawia wybrane rozwiązania praktyczne w zakresie wspierania e-nauczania, przetestowane i stosowane od kilku lat na Politechnice Wrocławskiej oraz Politechnice Częstochowskiej. Na wstępie warto się zastanowić, co zmieniło się w nauczaniu z początkiem XXI wieku. Starsi nauczyciele nierzadko z nostalgią wspominają czasy wykładów wspieranych notatkami zapisywanymi kredą na tablicy i "papierowych" kolokwiów, niemniej dziś za standard należy uznać ilustrowanie wykładów elektronicznymi prezentacjami czy udostępnianie materiałów dydaktycznych za pośrednictwem internetu. Stopniowej zmianie ulega także system egzaminowania studentów. Niewątpliwą zaletą e-kolokwiów jest możliwość uzyskania wyników bezpośrednio po zakończeniu egzaminu oraz obiektywność oceny. Niepodważalnym atutem e-kolokwiów jest także możliwość generowania unikalnych zestawów pytań - np. poprzez losowanie ich z większego zasobu, mieszanie kolejności odpowiedzi w przypadku testów wyboru lub losowe dobieranie parametrów w zadaniach obliczeniowych. Warto zauważyć, iż losowe generowanie pytań można uznać za odpowiedź na wszechobecny rozwój techniki. Wcześniej na ogół pytania egzaminacyjne były w "obiegu" przez około 3-4 lata, co wiązało się z "czasem życia" papierowych notatek i bardziej ograniczonym kontaktem między kolejnymi rocznikami studentów. Obecnie wystarczy moment, aby zrobić telefonem komórkowym zdjęcie tablicy, kartki z pytaniami lub ekranu monitora. Należy także mieć świadomość, że dziś studenci mają dostęp do specjalnych forów internetowych, na których często zaraz po egzaminie pojawiają się pytania wraz z komentarzami i proponowanymi rozwiązaniami. W bazach pytań na forach internetowych gromadzone są często zadania z wielu lat, co wymusza na prowadzących przygotowanie nowych zestawów. Alternatywą jest tworzenie zadań, w których wprowadzenie parametrów losowych praktycznie uniemożliwia powtórzenie się pytań. Warto podkreślić, że istnieje grupa studentów przygotowujących się do zaliczenia wykładów nie na podstawie notatek i książek, lecz na podstawie analizy pytań egzaminacyjnych z poprzednich lat. Tymczasem element losowy powoduje, iż aby zaliczyć kurs, muszą się oni nauczyć schematu rozwiązywania zadań określonego typu, co należy uznać za właściwy kierunek w procesie przyswajania wiedzy. W tabeli 1 zestawiono zmiany, jakie zaszły w egzaminowaniu na przestrzeni kilku lat.

Tabela 1. Egzaminy dawniej i obecnie

Zagadnienie Dawniej Obecnie
Typ egzaminu "papierowy" e-kolokwium
Pytania Kilka zestawów dla danego roku studentów Indywidualne zestawy pytań generowane losowo
Powtarzalność pytań Powtórne wykorzystywanie części pytań z poprzednich lat w nowych testach Możliwa, lecz z innym zestawem parametrów generowanych losowo
Możliwość wyniesienia pytań z egzaminu (czas) Przepisanie pytania (około 1 min.) Zdjęcie telefonem komórkowym, screenshot (kilka sekund)
Przekazywanie pytań Notatki/kserokopie (krótki czas życia notatek i słaba komunikacja między rocznikami, czasochłonne wykonywanie kopii) Forum internetowe (możliwość oglądania wpisów sprzed kilku lat, możliwość szybkiego powielenia i dystrybucji materiałów elektronicznych)
Wyniki egzaminu Zwykle po kilku dniach Możliwość publikacji wyników natychmiast po zakończeniu kolokwium
Udostępnienie poprawionych prac Zwykle na konsultacjach lub podczas zajęć Możliwy wgląd poprzez internet

Źródło: opracowanie własne

Kursy "masowe"

Na Politechnice Częstochowskiej pierwszą udaną próbę implementacji e-learningu w procesie edukacyjnym podjęto w 2001 r. na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Informatyki w Instytucie Obróbki Plastycznej, Inżynierii Jakości i Bioinżynierii. Do 2010 r. nauczanie online było prowadzone fakultatywnie, tzn. studenci, którzy wyrazili pisemną zgodę, brali udział zajęciach prowadzonych w takiej formie. Równolegle te same zajęcia odbywały się stacjonarnie, w pracowni komputerowej Instytutu. Kurs obejmował materiał wykładów i ćwiczeń z przedmiotu Kompleksowe zarządzanie jakością i był oferowany studentom studiów stacjonarnych i niestacjonarnych dwóch kierunków: Informatyki oraz Mechaniki i budowy maszyn. W latach 2003-2008 w kursie wzięło udział ogółem ponad tysiąc studentów Politechniki Częstochowskiej. Tylko w semestrze zimowym 2007/2008 kursy odwiedzono 65 tys. razy.

Wykorzystując zdobyte doświadczenia, zespół złożony z pracowników Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Informatyki przygotował w 2008 r. projekt, który zyskał finansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. W ten sposób stworzono na Politechnice Częstochowskiej podstawy e-edukacji. Zespół postawił sobie za cel przybliżenie e-learningu nauczycielom akademickim i studentom oraz przygotowanie ich do wykorzystywania tej nowoczesnej formy kształcenia. Przedsięwzięcie było realizowane od września 2008 r. do września 2010 r. w ramach projektu Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej, w którym e-learning stanowił oddzielny moduł (III). W wyniku realizacji tego modułu przeprowadzono szkolenia pracowników w zakresie e-learningu oraz opracowano wymagania i wytyczne związane z tworzeniem elektronicznych materiałów dydaktycznych. Uruchomiono także serwer i platformę DELTA do nauczania online opartą na platformie Moodle w wersji 1.9.81. Przygotowano jednocześnie scenariusze, treści oraz multimedialny zapis 28 wysokiej jakości kursów online dla trzech kierunków studiów i przeprowadzono pilotażowo wybrane kursy2.

Wydział Zarządzania Politechniki Częstochowskiej prowadzi zajęcia w formie e-learningu od 2011 roku. Platforma e-learningowa (rys. 1) podlega Ośrodkowi Kształcenia na Odległość Politechniki Częstochowskiej (OKO-PCz). Schemat ilustrujący organizację zajęć w trybie e learnigowym przedstawiono na rysunku 23.

Rysunek 1. Portal Ośrodka Kształcenia na Odległość Politechniki Częstochowskiej

Źródło: http://www.oko.pcz.pl


Rysunek 2. Organizacja zajęć w trybie e-learningowym

Źródło: http://oko.pcz.pl/index.php?artykul=37

Na Politechnice Wrocławskiej również powstała odrębna jednostka wspierająca rozwój nowych form i metod dydaktycznych ze szczególnym uwzględnieniem nauczania komplementarnego - Dział Kształcenia na Odległość. Liczba stawianych przed nią zadań jest bardzo duża - w roku akademickim 2011/2012 Politechnika Wrocławska przyjęła na stacjonarne studia I stopnia 8722 osoby, a na niestacjonarne studia I stopnia 946 osób4. Warto zaznaczyć, iż każdy z nowo przyjętych studentów automatycznie otrzymuje własne konto pocztowe w domenie Politechniki Wrocławskiej, którego nazwa powiązana jest z numerem albumu studenta. Konto umożliwia także korzystanie z szeregu materiałów dostępnych na e-portalach Politechniki Wrocławskiej, w tym z działu e-kolokwiów oraz m.in. ułatwia dostęp do zasobów biblioteki PWr.

Większość z przyjętych studentów uczestniczy w zajęciach z algebry z geometrią analityczną. Trudno sobie wyobrazić, aby dla tak dużej rzeszy studentów wykładowcy co roku opracowywali nowe zestawy pytań. Rozwiązaniem sprawdzającym się w praktyce okazał się powiązany z elektronicznymi kolokwiami kurs internetowy opracowany przez Przemysława Kajetanowicza i Jędrzeja Wierzejewskiego. Student zapisany na kurs Algebra z Geometrią Analityczną otrzymuje dodatkowo dostęp do kompendium wiedzy z przedmiotu, zawierającego omówienie wszystkich tematów wraz z przykładami i zadaniami, które może wykorzystać do samooceny (rys. 3). Kolokwium z analizy matematycznej odbywa się w połowie i pod koniec semestru, a każdy ze studentów otrzymuje unikalny zestaw pytań. Pytania egzaminacyjne wybierane są losowo z większej bazy pytań, tak aby dotyczyły przekroju materiału przewidzianego na kolokwium. Zmienne w zadaniach wyznaczane są w sposób losowy, co praktycznie gwarantuje niepowtarzalność testów. Przykładowo studenci przystępujący do e-kolokwium z wielomianów spodziewają się zadań związanych z obliczaniem ilorazu i reszty z dzielenia wielomianów. Treść samych zadań egzaminacyjnych nie powinna być dla studentów zaskoczeniem, gdyż odpowiadają one przykładom zawartym w e-podręczniku oraz w testach do samooceny. Świadomość możliwości powtórzenia się tych samych typów zadań na kolokwium zaliczeniowym jest tutaj istotną motywacją do rozwiązywania testów próbnych i weryfikacji swojej wiedzy. Natomiast problemy związane z rozwiązywaniem testów próbnych powinny być sygnałem dla studenta do zwrócenia większej uwagi na dany materiał.

Rysunek 3. Kurs Algebra z Geometrią Analityczną

Źródło: portal zdalnej edukacji Politechniki Wrocławskiej (dostęp po zalogowaniu)

Przeprowadzenie tak dużej liczby e-kolokwiów nie byłoby możliwe bez odpowiedniego zaplecza lokalowego i wsparcia informatycznego. W roku 2007 zakończono budowę Zintegrowanego Centrum Studenckiego Politechniki Wrocławskiej, w którym to budynku przewidziano cztery sale komputerowe zaprojektowane na potrzeby e-kolokwiów. Od strony informatycznej serwer zarządzany jest przez Dział Kształcenia na Odległość. Wydzielenie czterech sal na potrzeby e-kolokwiów gwarantuje możliwość przeprowadzenia sprawdzianów dla ponad 9 000 osób w okresie maksymalnie dwóch tygodni. Każda sala jest wyposażona w 30 terminali dla studentów, co odpowiada liczności grup ćwiczeniowych. Daje to możliwość przeprowadzenia e-kolokwiów w czasie stacjonarnych zajęć, bez konieczności wyznaczania dodatkowych terminów.

Warto podkreślić, że w ten sposób następuje odciążenie pracowników od ręcznego sprawdzania prac, co było niezmiernie czasochłonną czynnością w przypadku kolokwiów papierowych, powstaje też możliwość udostępnienia prac studentom przez internet (wcześniej prowadzący ćwiczenia stawał przed dylematem, czy poświęcić część zajęć na przekazanie i omówienie prac, czy być obleganym przez studentów podczas konsultacji). Dzięki temu na konsultacje przychodzą studenci z wcześniej sprecyzowanymi problemami dotyczącymi konkretnych zadań, co powoduje, iż także czas konsultacji pracowników jest efektywniej wykorzystywany. Często pomijanym aspektem związanym ze sprawdzianami jest dystrybucja wyników. W przypadku tradycyjnych kolokwiów zwykle odbywa się ona poprzez wydrukowanie ocen wraz z numerami albumów zdających studentów. Można mieć wątpliwości, czy jest to odpowiednia ochrona danych osobowych, gdyż część studentów zna numery indeksów swoich kolegów. Czasami nawet upublicznia się imienne listy studentów z numerami albumów. W przypadku systemów takich jak Moodle student po zalogowaniu widzi w panelu Oceny wyłącznie swoje rezultaty, natomiast wgląd do wszystkich wyników ma jedynie prowadzący zajęcia i administrator kursu. Niektóre uczelnie przyjmują, że przez cały okres studiów student powinien mieć wgląd do swoich prac. W przypadku kolokwiów papierowych rodzi to problemy związane ze składowaniem prac, w systemach komputerowych kopia wszystkich prac studentów z jednego roku akademickiego (archiwum ZIP) nie przekracza rozmiarami jednego gigabajta, a w bazie danych oprócz tego mogą znaleźć się dodatkowe informacje, dotyczące np. czasu pisania kolokwium czy testów próbnych rozwiązywanych przez studenta.

Za główną wadę przyjętego systemu uznaje się często fakt, że nie śledzi on drogi rozwiązania problemu, lecz ocenia sam wynik końcowy. Warto jednak zaznaczyć, że student zyskuje nieograniczoną możliwość rozwiązywania zadań próbnych w testach przygotowawczych z algebry: może sprawdzić własne rozwiązanie, zobaczyć rozwiązanie problemu przedstawione "krok po kroku" lub wygenerować nowy zestaw zmiennych. Natomiast podczas e-kolokwium zaliczeniowego osoba, która ma uzyskać w przyszłości tytuł magistra inżyniera, powinna podać wynik bezbłędnie, ponieważ od poprawności i staranności obliczeń może zależeć realizacja przyszłych projektów. Niestety część studentów uważa, że punktowane powinno być poprawne napisanie wzoru, a nie przywiązuje większej wagi do staranności i poprawności obliczeń.

Samoocena

Znakomitym wsparciem procesu dydaktycznego mogą być odpowiednio przygotowane zadania umożliwiające studentom samodzielną pracę i samoocenę umiejętności. Dobrze sprawdzają się tutaj rozwiązania komputerowe, gdyż umożliwiają one natychmiastowe sprawdzenie testów i przesłanie właściwego komentarza.

We wspomnianym kursie Algebra z Geometrią Analityczną studenci mogą rozwiązywać różnorodne zadania, korzystając z bogatej biblioteki zagadnień, począwszy od rozwiązywania macierzy, skończywszy na rysowaniu wykresu funkcji. Dzięki elektronicznym testom student może wielokrotnie ćwiczyć rozwiązywanie zadań dotyczących określonej partii materiału, uzyskując informacje o poziomie przygotowania do egzaminu. Jednocześnie możliwe jest opracowanie problemów, w których wprowadzane są wyniki pośrednie, umożliwiające przejście do kolejnych etapów zadania, dzięki czemu student, śledząc analizę rozwiązania problemu, może aktywnie uczestniczyć online w rozwiązaniu zadania. W przypadku kursów odbywających się na wielu poziomach zaawansowania (np. kursy językowe) test komputerowy może także wskazać studentowi, do jakiej grupy powinien się zapisać. Rozwiązując testy wstępne, abiturient może sam ocenić, jakie są jego predyspozycje do uczestniczenia w danych zajęciach i czy powinien zapisać się na kursy wyrównawcze, istniejące w bazie kursów Politechniki Wrocławskiej5. Ponadto zadania do samooceny mogą być istotnym wsparciem konsultacji, gdyż umożliwiają studentom sprecyzowanie problemów, których nie są w stanie samodzielnie rozwiązać. Z drugiej strony jeśli nauczyciel ma wgląd w prace studentów, może łatwo zdiagnozować najbardziej problematyczne zadania i poświęcić im więcej uwagi podczas zajęć.

W przypadku Politechniki Częstochowskiej studenci mogą podejmować wiele form aktywności i sprawdzać w ten sposób poziom przyswojenia przedstawionej w modułach wiedzy. Dzięki zróżnicowanym formom aktywności studentów zajęcia e-learningowe są bardziej atrakcyjne. Do modułów często dołączane są dodatkowe materiały w postaci artykułów, fragmentów z własnych książek wykładowców czy prezentacji Power Point. Takie zasoby umożliwiają studentom poszerzenie wiedzy bez konieczności odwiedzania czytelni czy biblioteki lub kupowania książek.

Zapisy

Aby przeprowadzanie egzaminów odbyło się sprawnie, konieczne jest odpowiednie przypisanie studentów do poszczególnych sal egzaminacyjnych. Podział można narzucić arbitralnie, stosując jako kryterium numer indeksu, porządek alfabetyczny nazwisk bądź numer grupy zajęciowej. Jeśli jednak egzamin odbywa się w innym czasie niż zajęcia z danego przedmiotu, część studentów może mieć problemy z dostosowaniem się do wyznaczonych terminów. Rozwiązaniem stosowanym w praktyce od kilku lat na Politechnice Wrocławskiej okazał się moduł Zapisy (rys. 4).

Korzystając z niego, prowadzący informuje, w której sali będzie odbywał się egzamin, podaje jego termin, liczbę osób, które mogą w nim uczestniczyć oraz określa czas, w którym studenci mogą się zapisywać. Studenci mogą wskazać tylko jeden termin przystąpienia do kolokwium z danego przedmiotu, mogą też sami przenosić swoje rezerwacje w ramach dostępnych terminów - założenie to radykalnie zmniejszyło liczbę osób, które zgłaszały się do prowadzących z prośbą o przepisanie ich do innej grupy. Jednocześnie umożliwiono studentom zapisywanie się na "listę rezerwową". Jeśli któraś z osób wcześniej zapisanych zrezygnuje z danego terminu kursu, kolejna osoba z listy rezerwowej zajmuje jej miejsce, o czym dodatkowo powiadamiana jest pocztą elektroniczną.

Rysunek 4. Moduł Zapisy - widok autora kursu

Źródło: portal dydaktyczny Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej (dostęp po zalogowaniu)

Moduł Zapisy znakomicie sprawdził się w przypadku terminów poprawkowych i egzaminów przeznaczonych dla większej liczby studentów. W przypadku egzaminów poprawkowych kolejne terminy uruchamiane są po zapełnieniu wcześniejszych list. Dzięki temu liczbę dostępnych terminów można dostosować do liczby studentów zgłaszających chęć przystąpienia do egzaminu, jednocześnie równomiernie zapełniając wszystkie sale. Natomiast w przypadku egzaminów przeznaczonych dla większej liczby studentów, jak np. e-kolokwium z fizyki, które zdaje ponad 700 osób, studenci sami mogą wybrać jeden z 25 terminów egzaminu.

PLATON U3

Niezwykle ważna dla osób uczestniczących w laboratoriach komputerowych jest możliwość realizacji projektów z wykorzystaniem programów omawianych na zajęciach. Niestety problemem jest dystrybucja oprogramowania wśród studentów Politechniki Wrocławskiej - zwykle wiąże się to ze znacznymi kosztami, a doświadczenie wskazuje, że licencje studenckie często są wykorzystywane i powielane w nieautoryzowany sposób. Rozwiązaniem jest nowy projekt usług kampusowych noszący nazwę PLATON U36 (rys. 5). Dzięki niemu możliwa jest zdalna praca z aplikacjami interaktywnymi oraz zestawienie wirtualnego klastra na potrzeby danej grupy użytkowników.

Rysunek 5. Wybór aplikacji w usłudze PLATON U3

Źródło: Platforma Obsługi Nauki PLATON U3 (dostęp po zalogowaniu)

Usługi kampusowe zbudowane są w oparciu o innowacyjną infrastrukturę obliczeniowo-usługową, o zasięgu ogólnokrajowym, dostarczającą aplikacji na żądanie, zdolną zapewnić szerokiemu gronu użytkowników ze środowisk akademickich i badawczych elastyczny, skalowalny dostęp do specyficznych aplikacji, zarówno w systemie MS Windows, jak i Linux, z uwzględnieniem potrzeb określonych grup zawodowych w tych środowiskach. Należy podkreślić, że dzięki usłudze kampusowej PLATON U3 te same licencje mogą być wykorzystywane zarówno do prowadzenia zajęć w laboratorium i wykonywania projektów studenckich, jak też do prowadzenia prac naukowych. Przykładowo w przypadku wykupienia 30 licencji na dany program może być on zarezerwowany do wykorzystania podczas zajęć komputerowych. Co ważne, jeśli poszczególne zajęcia, na których wykorzystywany jest dany program, odbywają się w różnych laboratoriach komputerowych, nie ma konieczności jego wielokrotnej instalacji, gdyż dostęp do oprogramowania jest zdalny - poprzez internet dzięki protokółowi RDP (w wersji co najmniej 6.1, a zalecana wersja to 7.1). Istnieje też możliwość rezerwacji dla studentów zdalnego dostępu do oprogramowania po zajęciach (rys. 6). Studenci mogą wykonywać zadane im projekty, używając tego samego oprogramowania i tych samych licencji, które były wykorzystywane podczas zajęć laboratoryjnych. Jednocześnie w godzinach nocnych oprogramowanie może być zarezerwowane do wykonywania obliczeń naukowych.

Rysunek 6. Rezerwacja terminu dostępu do aplikacji w usłudze PLATON U3

Źródło: Platforma Obsługi Nauki PLATON U3 (dostęp po zalogowaniu)

Elektroniczny dziekanat

Wsparcie dydaktyki to także proces zapisywania się studentów na zajęcia oraz szereg prac administracyjnych związanych z ich obsługą. Już sama rekrutacja na Politechnice Wrocławskiej związana jest z koniecznością wypełnienia przez abiturientów odpowiedniego formularza, wczytywanego bezpośrednio do bazy danych. Także możliwość wygenerowania rozkładu zajęć z uwzględnieniem kursów, sal wykładowych lub osób prowadzących zajęcia może być znacznym ułatwieniem w pracy dziekanatu i obsłudze studentów (rys. 7). Niewątpliwie pożądane byłoby przeniesienie części zadań do internetu, a jednocześnie odciążenie obsługi dziekanatów i zautomatyzowanie ich pracy. Przykładowo w przypadku powtarzania kursu student powinien złożyć w dziekanacie odpowiednie podanie. Potencjalnie istnieje też alternatywa, aby wypełniał odpowiedni formularz poprzez stronę WWW. Dzięki temu skróciłyby się kolejki przed dziekanatami, a student mógłby za pośrednictwem poczty elektronicznej lub po zalogowaniu na stronę WWW automatycznie otrzymać informację o statusie jego podania. Przeszkodą w stworzeniu e-dziekanatu są na ogół przyzwyczajenia oraz aspekty prawne, np. wątpliwości, czy podanie nie musi być własnoręcznie podpisane przez studenta. Jednak już teraz na uczelniach wdrażane są rozwiązania pozwalające na komunikację studentów z dziekanatami oraz na weryfikację online ocen i zaliczeń z przedmiotów.

Rysunek 7. E-dziekanat - rozwiązanie Edukacja.CL firmy Sygnity SA

Źródło: e-dziekanat.pwr.wroc.pl (dostęp po zalogowaniu)

Inna kwestia, która budzi wiele emocji, związana jest z zapisywaniem studentów na zajęcia. Niestety nie ma w pełni sprawiedliwego kryterium pozwalającego ustalić kolejność zapisów, jednak na Politechnice Wrocławskiej przyjęto, iż pierwszeństwo mają studenci z najwyższą średnią ocen, co ma dodatkowo premiować najlepszych studentów. Największe wady "otwartego" systemu zapisów online to możliwość ataku z zewnątrz oraz wystąpienia przeciążenia systemu związanego z przekroczeniem limitu połączeń pomiędzy serwerem a komputerami klientów. Skutecznym rozwiązaniem okazało się zawężanie ruchu internetowego, wyłączanie określonej puli adresów IP lub - w skrajnych przypadkach - zawężenie możliwości dokonywania zapisów tylko do komputerów z domeny Politechniki Wrocławskiej. Istnieje świadomość konieczności poprawy niezawodności i przepustowości systemu zapisów, jednak w przypadku ataków DDoS (Distributed Denial of Service - rozproszona odmowa usługi) lub spoofingu ograniczenie połączeń do domeny PWr wydaje się najskuteczniejszą obroną. Należy podkreślić, że mimo tych problemów studenci dysponują znacznie większą liczbą stanowisk komputerowych na terenie kampusu niż można by uruchomić miejsc "tradycyjnych" zapisów na kursy z wykorzystaniem papierowych list, stosowanych powszechnie do końca ubiegłego wieku.

Podsumowanie

Wbrew obiegowej opinii nowoczesna edukacja to nie tylko sam proces nauczania za pośrednictwem internetu, ale także wsparcie dydaktyki - począwszy od umieszczania w sieci materiałów dydaktycznych, skończywszy na organizacji zajęć, dystrybucji ocen oraz dokumentacji przebiegu studiów (educational assessment). Wszystkie te zagadnienia związane są w mniejszym lub większym stopniu z nauczaniem i stanowią o jakości, atrakcyjności oraz dostępności zajęć. Elastyczność systemów komputerowych pozwala na ich dostosowanie do zadań i potrzeb poszczególnych uczelni, a także umożliwia wsparcie procesu nauczania na wielu poziomach. Komputeryzacja na uczelniach już od dłuższego czasu obejmuje także w fazę organizacji zajęć oraz kontroli kompetencji. Ponadto rozwiązania komputerowe umożliwiają studentom samodzielną pracę zgodną z indywidualnym tokiem nauki, co wydatnie podnosi jakość i możliwości kształcenia.

Bibliografia

  • P. Kajetanowicz, J. Wierzejewski, Algebra z geometrią analityczną, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
  • P. Wojciechowski, E-nauczanie chemii na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej, "e-mentor" 2010, nr 3.
  • P. Wojciechowski, E-sprawdziany - argumenty za i przeciw, "e-mentor" 2010, nr 5.
  • P. Wojciechowski, E-chemia w szkole, "Wiadomości Chemiczne" 2012, nr 66.
  • K. Cpałka, A. Ulfik, Szkolenia i nowe narzędzia dla autorów kursów e-learningowych, "Politechnika Częstochowska" 2011, nr 2.

Netografia

INFORMACJE O AUTORACH

PIOTR WOJCIECHOWSKI

Autor jest pracownikiem Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej. Od kilku lat zajmuje się m.in. tematyką nauczania na odległość oraz administruje z poziomu systemu Moodle serwerem dydaktycznym Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej. Jest zaangażowany w szereg prac związanych z nauczaniem przez internet, począwszy od przygotowywania materiałów elektronicznych, poprzez przeprowadzanie e-kolokwiów, skończywszy na promocji elektronicznego wspomagania dydaktyki. Opublikował około 10 opracowań z zakresu e-edukacji.





JOANNA ROSAK-SZYROCKA

Autorka jest pracownikiem Instytutu Inżynierii Produkcji Politechniki Częstochowskiej. Jest koordynatorką programu Erasmus oraz członkiem Komitetu Naukowego konferencji Human potential management in a company. Główny obszar jej pracy dydaktycznej to przedmioty: Zarządzanie jakością (TQM), Zarządzanie jakością w ochronie zdrowia, Zarządzanie produkcją i usługami oraz Procedury uzyskiwania znaków jakości. Od 2011 roku autorka prowadzi zajęcia w trybie e-learningowym

 

Informacje o artykule

pdf abstract in English

Komentarze

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

dodaj komentarz dodaj komentarz

Przypisy

1 Platforma jest dostępna pod adresem: e-learning.pcz.pl

2 K. Cpałka, A. Ulfik, E-learning w Politechnice Częstochowskiej, "Politechnika Częstochowska" 2011, nr 2, s. 11-13.

3 Ośrodek Kształcenia na Odległość Politechniki Częstochowskiej, www.oko.pcz.pl

4 Szczegółowe dane z poprzedniego okresu zawarto w prezentacji Magdaleny Rutkowskiej Wyniki rekrutacji a osiągnięcia studentów w semestrze zimowym 2009 roku, VII Konferencja Regionalna Przedmioty ścisłe w szkole i na studiach, 11 października 2010 roku, www.przedmiotyscisl...

5 Bezpłatne kursy wyrównawcze z matematyki i fizyki dla studentów przyjętych na studia stacjonarne I stopnia na Politechnice Wrocławskiej zostały utworzone w 2008 roku w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (pwr-2005.wroc.pl/20...). Obecnie pod adresem www.matematyka-reak... udostępniony jest bezpłatny kurs wyrównawczy z matematyki z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

6 Projekt nr: POIG.02.03.00-00-028/08, cloud.pionier.net.p...