Letnia Szkoła Młodych Andragogów

Małgorzata Olejarz

Siedem lat temu - w 1999 roku - z inicjatywy profesorów Józefa Półturzyckiego, Eugenii Anny Wesołowskiej i Józefa Kargula, doszło w Zielonej Górze do zorganizowania I Letniej Szkoły Młodych Andragogów. Została ona pomyślana jako miejsce cyklicznych spotkań młodych adeptów nauki z całego kraju, stawiających pierwsze kroki na gruncie badań andragogicznych, z wybitnymi naukowcami posiadającymi bogaty dorobek naukowo-badawczy w dziedzinie nauk społecznych.

Od tamtej pory, co roku do Zielonej Góry przyjeżdżają młodsi i starsi naukowcy z różnych ośrodków akademickich w kraju, by wspólnie uczyć się - aktywnie uczestnicząc w tygodniowych seminariach, warsztatach, wykładach i konwersatoriach odbywających się pod naukowym kierownictwem prof. Józefa Kargula. Organizatorami całego przedsięwzięcia od początku są: Zespół Pedagogiki Dorosłych Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, Akademickie Towarzystwo Andragogiczne oraz Zakład Pedagogiki Kulturalno-Oświatowej Instytutu Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Przez pięć lat jednym ze współorganizatorów Szkoły był również Niemiecki Związek Uniwersytetów Ludowych DVV.

Letnia Szkoła Andragogów, odbywająca się od siedmiu lat w Zielonej Górze, wypracowała sobie przez ten czas specyficzną konwencję oraz wynikający z niej ramowy "scenariusz działania". Zgodnie z tym scenariuszem młodzi andragodzy publicznie prezentują tu przygotowane wcześniej wystąpienia naukowe, uczestniczą w wykładach profesorów, prowadzą tzw. spotkania z mistrzem, biorą udział w grach symulacyjnych. Tradycją zielonogórskich spotkań stały się też cykliczne wyjazdy do niemieckich (na ogół berlińskich) instytucji społeczno-kulturalnych i oświatowych. Po zakończeniu Szkoły jej uczestnicy przygotowują na podstawie swoich wystąpień artykuły naukowe, które publikowane są w corocznie wydawanych Dyskursach młodych andragogów, będących owocem spotkań młodych badaczy. Aby przybliżyć specyfikę zielonogórskiej Szkoły Andragogów, warto pokrótce scharakteryzować poszczególne obszary aktywności edukacyjnej podejmowanej przez jej uczestników.

Spotkania z mistrzem

Młodzi nauczyciele akademiccy występują tu w dwojakiej roli "uczących się" - po pierwsze, jako słuchacze (odbiorcy) profesorskiego wykładu mistrza (eksperta) w danej dziedzinie, po drugie, jako prowadzący (gospodarze) spotkania z mistrzem.

Bezpośrednie obcowanie z mistrzem "twarzą w twarz" nie tylko ułatwia młodym "uczącym się" zrozumienie, przyswojenie, zasymilowanie skomplikowanych pojęć, aspektów i analiz naukowych, lecz także może być dla nich źródłem inspiracji naukowych, może prowokować do stawiania sobie na nowo zasadniczych pytań, weryfikowania ustalonych już poglądów, zmiany nastawień wobec pewnych zjawisk, może w końcu tylko (aż) skłaniać słuchaczy do refleksji. Niewątpliwą zaletą bezpośredniego spotkania z wybitnymi postaciami nauki jest też możliwość podjęcia z nimi rozmowy, dyskursu, zadania pytań, wyjaśnienia wątpliwości, a także możliwość podjęcia bezpośredniej polemiki z mistrzem czy też zaprezentowania zgoła odmiennego stanowiska lub poglądu. Wydaje się, że w Szkole Andragogów stwarza się młodym ludziom dobre warunki do przełamywania różnego rodzaju wewnętrznych oporów i odrzucenia konformistycznych postaw. Zachęca się ich także do podejmowania (również "gorących") dyskusji naukowych, stawiania (również "trudnych") pytań, negocjowania (skrajnie czasami odmiennych) stanowisk. Te sprzyjające warunki to - z jednej strony - wytworzona w Szkole (w dużej mierze dzięki kierownictwu, jak też przez samych jej uczestników) atmosfera twórczego dialogu, w którym jest miejsce i na konstruktywną, acz życzliwą, krytykę i na szacunek dla odmienności poglądów; z drugiej zaś strony fakt zapraszania do niej takich, a nie innych mistrzów ze świata nauki. Chodzi tu o tych profesorów, którzy chętnie podejmują dyskurs z młodzieżą akademicką, zachęcają, a nawet prowokują do zadawania im pytań i podejmowania polemik, potrafią też zdobyć się na - konieczny w takich sytuacjach - pewien dystans zarówno do własnej osoby, jak i głoszonych przez siebie "prawd naukowych". Wydaje się też, że ci profesorowie, wchodząc w bezpośrednie interakcje ze swoimi słuchaczami, również mają możliwość (okazję) uczenia się rzeczy nowych, zdobywania nowych doświadczeń, rewidowania utrwalonych już poglądów, przełamywania pewnych schematów myślenia, czerpania inspiracji ze "świeżości" oglądów naukowych młodych badaczy, którzy często - jak to określił prof. J. Kargul we wstępie do jednego z Dyskursów - niezwykle trafnie postrzegają wagę określonych zmian w naszym życiu społecznym i ich wpływ na edukację dorosłych1. Okazji do tego rodzaju uczenia się nie brakuje, gdyż otwarte dyskusje naukowe stały się już niezmienną tradycją zielonogórskich spotkań.

W ciągu siedmiu kolejnych edycji Szkoły Andragogów jej uczestnicy mogli wysłuchać blisko osiemdziesięciu wystąpień profesorów - często wybitnych postaci, nie tylko polskiej nauki. Byli wśród nich profesorowie, którzy wielokrotnie gościli z wykładami w Szkole, a także tacy, którzy uczestniczyli w każdej z siedmiu jej edycji (jak prof. prof. Olga Czerniawska, Alicja Kargulowa czy Mieczysław Malewski).

Wśród tych z mistrzów, których pojawienie się w Szkole było odbierane przez słuchaczy jako cenne, "uczące" i inspirujące doświadczenie znaleźli się (według kolejności alfabetycznej nazwisk): prof. zw. dr hab. Tadeusz Aleksander, dr hab. Stefan Bednarek prof. UWr, dr hab. Stanisław Borawski prof.UZ, prof. zw. dr hab. Ryszard Borowicz, prof. zw. dr hab. Maria Czerepaniak-Walczak, prof. zw. dr hab. Olga Czerniawska, prof. zw. dr hab. Janusz Gajda, Prof. dr Wiltrud Gieseke, dr hab. Leszek Gołdyka prof. UZ, dr Norbert F.B. Greger, prof. zw. dr hab. Edward Hajduk, prof. zw. dr hab. Teresa Hejnicka-Bezwińska, dr hab. Bogdan Idzikowski prof. UZ, prof. zw. dr hab. Dzierżymir Jankowski, prof. zw. dr hab. Urszula Kaczmarek, prof. zw. dr hab. Alicja Kargulowa, prof. zw. dr hab. Józef Kargul, prof. zw. dr hab. Krzysztof Konarzewski, prof. zw. dr hab. Jan Kurowicki, dr hab. Robert Kwaśnica prof. DSWE, prof. zw. dr hab. Mieczysław Malewski, prof. zw. dr hab. Andrzej Malinowski, prof. zw. hab. Ewa Murynowicz-Hetka, prof. zw. dr Zbyszko Melosik, prof. zw. dr hab. Aleksander Nalaskowski, ks. dr hab. Marian Nowak prof. KUL, dr hab. Wielisława Osmańska-Furmanek prof. UZ, prof. zw. dr hab. Andrzej Pawłucki, prof. zw. dr hab. Wojciech Pasterniak, dr hab. Jacek Piekarski prof. UŁ, prof. zw. dr hab. Józef Półturzycki, prof. zw. dr hab. Andrzej Radziewicz - Winnicki, dr hab. Eleonora Sapia-Drewniak prof. UO, prof. dr Erhard Schlutz, prof. zw. dr hab. Ewa Solarczyk-Ambrozik, dr hab. Agnieszka Stopińska-Pająk prof. UŚ, prof. zw. dr hab. Bogusław Śliwerski, prof. zw. dr hab. Eugenia Anna Wesołowska, dr hab. Bożena Wojtasik prof. DSWE, dr hab. Zdzisław Wołk prof. UZ.

By choć w części zobrazować zakres i obszar profesorskich narracji prezentowanych na przestrzeni siedmiu lat w Szkole Andragogów, można dla przykładu podać tematykę niektórych z nich2 i jednocześnie w największym skrócie dokonać ich podziału na:

  • narracje andragogiczne (na przykład: Współczesne tendencje w edukacji dorosłych, Drogi edukacyjne w aspekcie biograficznym, Promotorzy i doktoranci - andragogiczna galeria typów, Płaszczyzny aktywności ludzkiej jako obszar edukacji dorosłych, Zagadnienie ciała i cielesności w pedagogice, Granice autonomii edukacji dorosłych, Miejsce edukacji w nowoczesnym przedsiębiorstwie, Konsekwencje marginalizacji i wykluczenia społecznego, Kontrowersje wokół celów edukacji dorosłych, Polityka edukacyjna i jej znaczenie dla edukacji dorosłych, Podróż i jej andragogiczny wymiar, Refleksje andragogiczne w polskich ośrodkach akademickich, Idea całożyciowego uczenia się w społeczeństwie ryzyka, Sposoby rozumienia rzeczywistości i ich konsekwencje dla postrzegania roli edukacji we współczesnym świecie, Poszukiwanie teorii uczenia się ludzi dorosłych);
  • narracje metodologiczne (na przykład: Badania ilościowe i jakościowe w andragogice, Rola języka w badaniach jakościowych, Relacje między badaniem a działaniem, Metodologiczne problemy badań nad efektywnością testów jako narzędzi pomiaru dydaktycznego, Drugoplanowe warunki perspektywy badawczej, Kategorie działania społecznego w perspektywie metodologicznej, Zmiany w metodologii badań społecznych i sposobach uprawiania nauki);
  • narracje poradoznawcze (na przykład: Edukacyjne i terapeutyczne aspekty poradnictwa, Powstanie i rozwój naukowego środowiska poradoznawców w Polsce, Rola doradcy zawodu w ponowoczesnym świecie, Kierunki zmian w polskim poradnictwie zawodowym);
  • narracje kulturoznawcze (na przykład: Kultura popularna a edukacja kulturalna, Kultura popularna jako płaszczyzna działań pedagogicznych, Relacje między edukacją kulturalną a animacją kulturalną, Praktyczny wymiar animacji kultury; "Znaki firmowe" jako wyróżniki narodu polskiego, Komunikacja masowa - interakcje między mówcą a audytorium, Edukacja medialna - przenikanie przestrzeni, Otwartość kultury - jej wartość i uniwersalność);
  • narracje (auto)biograficzne (na przykład: Wędrówka po andragogice, czyli droga do andragogiki - prof. Tadeusz Aleksander; Dochodzenie do pisarstwa pedagogicznego - prof. Eugenia Anna Wesołowska; Droga rozwoju naukowego - prof. prof. Alicja Kargulowa, Józef Półturzycki, Janusz Gajda, Stefan Bednarek; Strategie kreowania biografii naukowej - prof. Teresa Hejnicka-Bezwińska)
  • narracje komparatystyczne (na przykład: System edukacyjny Francji - inicjatywy edukacyjne dla dorosłych, Działalność Akademii Edukacji Dorosłych w Lucernie (Szwajcaria), Tendencje rozwojowe edukacji dorosłych w Niemczech, Polsko-niemieckie badania nad edukacją kulturalną dorosłych, Formy kształcenia andragogów na Uniwersytecie w Bremie, Funkcjonowanie Uniwersytetów Ludowych w Niemczech, Sposoby kształcenia andragogów na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie).

W ramach "spotkania z mistrzem" młodzi nauczyciele akademiccy występują również w roli prowadzących owe spotkania. Do ich obowiązków należy: przedstawienie mistrza i zaprezentowanie jego dorobku naukowego (najważniejszych publikacji i osiągnięć naukowych), zagajenie dyskusji oraz jej prowadzenie i w końcu krótkie podsumowanie. Tego rodzaju praktyki nie tylko pomagają w doskonaleniu umiejętności komunikacyjnych młodych ludzi, ale też jednocześnie przygotowują ich do pełnienia w przyszłości roli prowadzących zebrania i posiedzenia, przewodniczących różnego rodzaju obrad i dyskusji panelowych, do roli moderatorów.

Wystąpienia młodych andragogów

Uczenie się w tym obszarze aktywności może dotyczyć dwojakiej sytuacji (roli) młodych andragogów, w której występują, po pierwsze - jako autorzy i prezenterzy własnych referatów naukowych, a po drugie - jako odbiorcy (słuchacze) wystąpień kolegów.

Młodzi andragodzy przyjeżdżają do Szkoły z przygotowanymi wcześniej wystąpieniami, których problematyka nie jest w żaden sposób odgórnie narzucana czy też sugerowana. Wydaje się, że uczestnicy doceniają "wolność wyboru" i swoistą "wolność słowa", jaką im się tu zapewnia. Podkreślają ten fakt w sprawozdaniach, pisząc na przykład, że do osiągnięć Szkoły należy zaliczyć stworzenie szansy młodym naukowcom "mówienia własnym głosem" o kwestiach dla nich znaczących3. W innym miejscu dodają: doskonalenie warsztatu badawczego i sięganie po metody badań, które nie mają dużej tradycji badawczej oraz podejmowanie nierozpoznanych jeszcze problemów, to wyzwanie dla młodych pracowników nauki4. Część młodych ludzi z dużą determinacją i odwagą to wyzwanie podejmuje. W ten sposób co roku jesteśmy świadkami bardzo interesujących, a nawet śmiałych prób penetracji naukowych tych obszarów badawczych, które bądź to są zapomniane, bądź w niewielkim jeszcze stopniu odkryte i opisane przez starszych kolegów badaczy, bądź też były wielokrotnie badane, ale wymagają dalszych, pogłębionych analiz naukowych. Młodzi ludzie dokonują oglądu świata za pomocą interesujących, choć rzadko w nauce wykorzystywanych metod badawczych, które pozwalają spojrzeć na pozornie dobrze nam już znane i zbadane zjawiska z zupełnie nowej perspektywy. Dyskurs podejmowany przez młodych naukowców dotyczy zatem bardzo różnych i badanych na rozmaite sposoby aspektów życia społecznego i świadczy jednocześnie o wyraźnym poszerzaniu pola zainteresowań andragogiki5.

Niewątpliwie, sytuacja publicznego konfrontowania z innymi własnych poglądów i refleksji naukowych może przynosić młodym badaczom sporo korzyści - może dostarczać im wiedzy naukowej (ale też i wiedzy na swój własny temat), pomagać doskonalić warsztat badawczy, wyposażać w nowe umiejętności, rewidować utrwalone poglądy, przełamywać schematy, pozbywać się barier, oduczać złych nawyków (zarówno na polu naukowo-badawczym, jak i w sferze komunikacyjnej), może w końcu wzmacniać, dowartościowywać, inspirować, mobilizować, pobudzać do myślenia i działania. Podobną wartość ma uczestniczenie w odbiorze wystąpień kolegów, które dodatkowo dostarczają im wiedzy o tym, w jaki sposób uprawiają naukę ich koledzy z innych, często bardzo odległych, ośrodków akademickich w Polsce - jak badają świat i co ich w tym świecie interesuje?

Młodzi ludzie przyjeżdżający do Szkoły (szczególnie ci znający jej konwencję) są świadomi tego, że ich wystąpienia naukowe zostaną tu poddane krytycznemu oglądowi. Niemniej jednak świadomie uczestniczą oni w tej (stresującej czasem dla nich) praktyce, wychodząc najprawdopodobniej z założenia, że podejmując działalność naukową nie da się tak naprawdę uniknąć tego rodzaju konfrontacji. Prędzej czy później twórczość naukowa musi zostać poddana publicznemu oglądowi, profesorskiej krytyce, ocenie, recenzji. Wydaje się, że możliwość zdobywania tego rodzaju doświadczeń nie na szerokim forum konferencyjnym, lecz w warunkach niejako laboratoryjnych, specjalnie do tego celu stworzonych, w szczerej, acz życzliwej atmosferze, jest dla początkujących badaczy wystarczającym argumentem, by z tej sytuacji uczenia się jednak skorzystać.

Gry symulacyjne

W każdej edycji Szkoły przewidziany jest udział uczestników w kilku grach symulacyjnych, które mają swój ramowy scenariusz nakreślający: obszar praktyki społecznej, której gra dotyczy; główny problem, który muszą rozwiązać jej uczestnicy; role, w jakich wystąpią oraz ogólne zasady działania. By zobrazować, czego owe problemy mogą dotyczyć, warto podać kilka przykładów gier, które miały miejsce w Szkole Andragogów. Były to na przykład gry symulacyjne typu:

  • Reklamujemy specjalizację andragogiczną - w tej grze poszczególne ośrodki akademickie miały za zadanie zareklamować studentom, w sposób jak najbardziej obrazowy, kompetentny i przekonywujący, tworzoną właśnie na ich wydziale specjalizację andragogiczną;
  • Jak pomóc wójtowi ze wsi Gromadka koło Bolesławca? - w tej grze uczestnicy wcielili się w role andragogów poproszonych przez wójta pewnej wsi (w tej roli - prof. J. Kargul) o znalezienie (zaproponowanie) ofert pracy dla jej mieszkańców, z których znaczna część, formalnie bezrobotna, sezonowo pracuje w Niemczech, a pozostałą część roku spędza "pod sklepem" przepijając zarobione pieniądze;
  • Inwestycje edukacyjne czy gospodarcze? - Posiedzenie Rady Gminy - w tym przypadku młodzi badacze wcielili się w rolę radnych wsi, którzy mając do dyspozycji pewną sumę pieniędzy, muszą ją przeznaczyć na jeden tylko cel. Pierwsza z grup radnych miała przekonać do wydania tych środków na edukację, druga - na remonty i bieżące potrzeby wsi;
  • Posiedzenie zespołu redakcyjnego czasopisma pedagogicznego - tym razem uczestnicy mogli wcielić się w rolę członków zespołu redakcyjnego czasopisma pedagogicznego, które zostało przedstawione jako pismo o wysokiej randze, zaliczane przez Komitet Badań Naukowych do kategorii "B" i starające się o kategorię "A". Zadaniem "redaktorów" było zdecydowanie, wedle przyjętych wcześniej kryteriów6, czy nadesłane do redakcji artykuły naukowe zostaną przyjęte do publikacji7.

Wyjazdy studyjne do Niemiec

Stałym punktem programu Szkoły Andragogów, szczególnie cenionym, a nawet wyczekiwanym przez słuchaczy, są wspólne, na ogół jednodniowe, wyjazdy do Niemiec, w celach - nazwijmy to umownie - edukacyjno-rekreacyjnych. Oprócz, co zrozumiałe, "pożądanej" przez młodych ludzi rekreacji (zakupy, zwiedzanie miasta itp.), w każdy wyjazd wpisane jest (wcześniej zaplanowane i przygotowane) odwiedzanie niemieckich instytucji edukacji dorosłych, ośrodków akademickich, stowarzyszeń społeczno-kulturalnych, klubów polonijnych itp. Do tej pory były to na przykład takie wizyty, jak:

  • W 2001 roku - wizyta w Niemieckim Związku Uniwersytetów Ludowych DVV we Frankfurcie nad Odrą. Młodzi andragodzy mieli tu okazję zapoznać się ze strukturą DVV i różnorodnością oferty programowej Uniwersytetu, a także wziąć udział w wykładzie dr. Norberta Gregera (przez kilka lat kierował on przedstawicielstwem DVV w Polsce) poświęconym polsko-niemieckiej współpracy w zakresie edukacji dorosłych;
  • W 2002 roku - wizyta w Centrum dla Kobiet (Frauenzentrum) w Cottbus - placówce powołanej przez kobiety, posiadającej niezwykle bogatą ofertę edukacyjną głównie dla kobiet (kursy z zakresu zdrowia, alternatywnej medycyny, pracy nad sobą, polityki i sztuki, nauki języków obcych itp.);
  • W 2003 roku - wizyta w Akademii Muzeów Państwowych (Akademie der Staatlichen Museen) w Berlinie - instytucji promującej sztukę, oferującej dorosłym rozmaite formy spędzania czasu wolnego oraz dokształcania się na różnego rodzaju kursach, warsztatach i seminariach. Również w tym samym roku - wizyta w "Klubie Polskich Nieudaczników", który jest prężnie działającym w Berlinie stowarzyszeniem społeczno-kulturalnym, organizującym wernisaże malarskie, koncerty muzyczne, przeglądy teatralne i filmowe, wydającym też pismo w języku polskim - "Kolano";
  • W 2004 roku - spotkanie w Ośrodku Edukacji Kościoła Ewangelickiego w Berlinie z kierownikiem Ośrodka dr Gesine Hefft, która przedstawiła zasady funkcjonowania placówki i rolę niemieckiego Kościoła Ewangelickiego we wspieraniu rodziny (prowadzenie kursów i warsztatów dla młodych matek, organizowanie zajęć w czasie wolnym dla rodzin, udzielanie porad dotyczących wychowywania dzieci, wspomaganie dzieci z ubogich rodzin itp.);
  • W 2005 roku - wizyta na Uniwersytecie Humboldta w Zakładzie Edukacji Dorosłych i spotkanie z Dyrektorem Instytutu Nauk o Wychowaniu - prof. Wiltrud Gieseke, która przybliżyła polskim naukowcom sposoby kształcenia andragogów na berlińskiej uczelni i problemy edukacji dorosłych w Niemczech oraz opisała funkcjonowanie niemieckich Uniwersytetów Ludowych.

Przygotowanie tekstów naukowych do publikacji

Ten obszar aktywności młodych andragogów ma już miejsce poza Szkołą, chociaż ciągle ściśle jest z nią związany. Tu sytuacja uczenia się dotyczy przygotowania tekstu naukowego (na ogół na podstawie wystąpienia prezentowanego w Szkole) do publikacji w Dyskursach młodych andragogów. Uczenie się w tym przypadku może obejmować kilka kwestii między innymi, takich jak:

  • konieczność przetransponowania języka wystąpienia naukowego (prezentowanego wcześniej "na żywo") na język artykułu naukowego;
  • uwzględnienie (bądź nieuwzględnianie) uwag krytycznych, sugestii lub wskazówek udzielonych młodemu badaczowi podczas dyskusji po jego wystąpieniu w Szkole;
  • rozszerzanie i wzbogacanie tekstu o nowe myśli, zagadnienia, refleksje zrodzone w wyniku uzyskania (również podczas zajęć w Szkole) nowej wiedzy i nowych inspiracji naukowych;
  • korygowanie tekstu i uwzględnianie uwag redaktora tomu, a w dalszej kolejności - uwag recenzenta naukowego, dotyczących struktury tekstu, jego poprawności metodologicznej, formalnej, językowej itd.

Specyfiką i atutem Letniej Szkoły Młodych Andragogów jest nie tylko wielość i rozmaitość form aktywności, proponowanych uczestnikom przez organizatorów, ale również (a może przede wszystkim) możliwość spotkania się w jednym miejscu (i to nie na krótką chwilę) kilku pokoleń badaczy i nauczycieli akademickich jednocześnie, spotkania młodości z doświadczeniem, spotkania - cytując M. Malewskiego - nowicjuszy ze starymi wygami8. Te spotkania, przybierające czasem formalny, a czasem nieformalny charakter, nie tylko stwarzają dobrą (a może i niepowtarzalną) okazję do wspólnego uczenia się - dzielenia poglądami i doświadczeniami, wzajemnego inspirowania, podejmowania dyskursów i polemik, negocjowania odmiennych stanowisk itd., ale też stwarzają możliwość "bardziej ludzkiego" poznania się i zmniejszenia dystansu dzielącego niekiedy te pokolenia, możliwość podjęcia próby nawiązania międzypokoleniowego dialogu, a w przyszłości, być może, również wspólnych działań w obszarze nauki. Ważne, by przedstawiciele poszczególnych pokoleń badaczy chcieli i potrafili z tych okazji i możliwości skorzystać.

W tym roku w dniach 15-20 maja na Uniwersytecie Zielonogórskim zorganizowana zostanie ósma już edycja Letniej Szkoły Młodych Andragogów. Zapraszamy do udziału w niej młodych badaczy i przedstawicieli akademickich środowisk andragogicznych. Więcej informacji na temat tegorocznej Szkoły można znaleźć na stronie: http://www.uz.zgora.....

Informacje o autorze

zobacz podgląd
MAŁGORZATA OLEJARZ
Autorka jest adiunktem w Zakładzie Pedagogiki Kulturalno-Oświatowej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jest autorką monografii ruchu recytatorskiego w Polsce. Jej obecne zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnienień związanych z formalną i nieformalną edukacją ludzi dorosłych, animacją kultury, procesami uczenia się i kształcenia w szkolnictwie wyższym. Członek Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego.

Komentarze

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

dodaj komentarz dodaj komentarz

Przypisy

1 J. Kargul (red), Dyskursy młodych andragogów 3, Zielona Góra 2002, s. 5.

2 Dokładne tytuły wystąpień profesorów, a czasami też krótkie ich streszczenia odnaleźć można w sprawozdaniach z kolejnych edycji Szkoły Andragogów pisanych przez jej uczestników, zamieszczanych w kolejnych tomach Dyskursów młodych andragogów, a także w takich czasopismach naukowych, jak: "Edukacja Dorosłych", "Rocznik Andragogiczny", "Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja", "Edukacja Ustawiczna Dorosłych".

3 A. Jurgiel, II Letnia Szkoła Młodych Andragogów - Ochla 2000, "Rocznik Andragogiczny" 2000, s. 297.

4 E. Mianowska, E. Paprzycka, IV Letnia Szkoła Młodych Andragogów, Uniwersytet Zielonogórski 6-11 maja 2002 r. , "Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja" 2002, nr 3, s. 150.

5 Większość wystąpień uczestników Szkoły publikowana jest w Dyskursach młodych andragogów, wydawanych corocznie (począwszy od II edycji Szkoły) pod redakcją naukową prof. J. Kargula. Wystąpienia prezentowane w I Szkole Młodych Andragogów opublikowane zostały w pracy zbiorowej: Z. Wołk (red.), Edukacja pozaszkolna a integracja europejska, Lubuskie Towarzystwo Naukowe Zielona Góra 1999.

6 Kryteria te, sformułowane w postaci pytań dotyczących kwestii merytorycznych, strukturalnych, formalnych, językowych itd., zostały opublikowane w: J. Kargul (red.), Dyskursy młodych andragogów 5, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego Zielona Góra 2004, s. 233-234.

7 Warto na marginesie dodać, że w tej grze uczestnicy pracowali na autentycznych tekstach naukowych opublikowanych już wcześniej w czasopiśmie naukowym lub pracy zbiorowej, nie znając jedynie nazwisk ich autorów. Tym niemniej dość często bywało tak, że poszczególne grupy "redaktorów", przyjmując wyraźnie określone kryteria oceny wydawały, niezależnie od siebie, negatywną opinię na temat nadesłanych tekstów uznając, że w takiej postaci nie nadają się one do publikacji.

8 Określenia zaczerpnięte z ubiegłorocznego wykładu prof. M. Malewskiego inaugurującego VII Letnią Szkołę Młodych Andragogów, dotyczącego m.in. koncepcji "Situated Learning" J. Lave i E. Wengera - uczenia się sytuacyjnego, uczenia się przez praktykowanie.