Wprowadzenie

W opracowaniu opisano wykorzystanie platformy Moodle do wsparcia procesu dydaktycznego na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej (WZiE PG). Platforma jest tam obecnie stosowana do wspierania zajęć prowadzonych w trybie tradycyjnym. W opracowaniu przedstawiono historię wdrożenia platformy Moodle na wydziale, a także zaprezentowano wyniki badań dotyczących oceny jej wykorzystania przez studentów i ich opinii na temat prowadzenia zajęć w trybie e-learningowym. Omówiono ponadto planowany rozwój platformy na WZiE PG. Rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych zmienił środowisko, w jakim odbywa się kształcenie na wszystkich poziomach edukacji, również na poziomie szkoły wyższej. Obecnie trudno jest uczelniom obejść się chociażby bez strony WWW, na której zamieszczane są informacje dla poszczególnych grup interesariuszy. Ponadto coraz więcej uczelni wykorzystuje różnego rodzaju platformy do kształcenia na odległość¹. Kolejnym krokiem jest wykorzystanie narzędzi Web 2.0, a nawet Web 3.0, których intensywny rozwój można ostatnio obserwować².

Wraz z rozwojem technologii informacyjnych rosną oczekiwania studentów w zakresie wykorzystania ich przez uczelnie. Na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej podjęto próbę sprostania tym oczekiwaniom poprzez wdrożenie jednej z najpopularniejszych platform e-learningowych - platformy Moodle, do wsparcia zajęć prowadzonych tradycyjnie. Niniejsze opracowanie przedstawia ten proces.

Historia wdrożenia platformy Moodle na WZiE PG

Platforma Moodle została zainstalowana na serwerze WZiE PG na prośbę autorki niniejszego opracowania - jako narzędzie wspomagające prowadzenie zajęć w semestrze zimowym 2009/2010. W semestrze tym autorka prowadziła 4 przedmioty (w tym 3 w języku angielskim). Wygląd platformy przedstawiono na rysunku 1.

Rysunek 1. Strona główna platformy Moodle Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej Źródło: http://moodle.zie.pg.gda.pl [12.05.2010]
Przy pomocy platformy autorka:

• kontaktowała się ze studentami (forum, wiadomości),
• zamieszczała materiały do zajęć prowadzonych tradycyjnie,
• zamieszczała materiały uzupełniające i poszerzające wiedzę,
• informowała studentów o sprawach organizacyjnych związanych z przedmiotami.

Na ostatnich zajęciach w semestrze przeprowadzono ankietę, której celem było zbadanie opinii studentów ta temat wykorzystania platformy Moodle do wsparcia procesu dydaktycznego, a także określenie ich stosunku do kształcenia na odległość. Wypełniono 79 ankiet. Poniżej przedstawiono odpowiedzi na pytania związane bezpośrednio z prowadzonymi przedmiotami. W dalszej części zaprezentowano ogólny stosunek ankietowanych studentów do kształcenia w trybie e-learningowym.

Jak widać na wykresie 1, studenci uznali platformę Moodle za zdecydowanie użyteczną (49 proc.) lub raczej użyteczną (43 procent). Jedynie 4 proc. określiło ją mianem nieużytecznej. Wskazuje to na bardzo pozytywny odbiór wykorzystania platformy do wsparcia procesu dydaktycznego.

Wykres 1. Ocena użyteczności platformy Moodle

Źródło: opracowanie własne
Elementem platformy najczęściej wskazywanym jako najbardziej użyteczny były materiały do kursu (63 proc. odpowiedzi). Nieco ponad jedna czwarta studentów za najbardziej użyteczne uznała informacje o zmianach w terminach zajęć i konsultacjach. Jedna dziesiąta odpowiedzi dotyczyła materiałów dodatkowych, poszerzających wiedzę zdobywaną podczas regularnych zajęć. Liczba odpowiedzi jest nieco wyższa od liczby respondentów, ponieważ kilka osób zaznaczyło więcej niż jedną odpowiedź. Szczegółowe wyniki przedstawiono na wykresie 2.

Wykres 2. Wskazanie najbardziej użytecznego elementu platformy Moodle

Źródło: opracowanie własne
Zdecydowana większość studentów uznała korzystanie z platformy Moodle za bardzo łatwe (48 proc.) lub raczej łatwe (39 procent). Jedna dziesiąta respondentów była w tej kwestii niezdecydowana. Problemy zasygnalizowało jedynie 3 proc. respondentów. Opiniom o łatwości korzystania z platformy towarzyszyły również wysokie oceny samych kursów. Jak widać na wykresie 4, ponad połowa respondentów oceniła kurs zamieszczony na platformie Moodle wysoko (49 proc.) lub bardzo wysoko (8 proc.). Niską ocenę wskazało 8 proc. badanych.

Wykres 3. Ocena stopnia łatwości korzystania z platformy Moodle

Źródło: opracowanie własne
Wykres 4. Ogólna ocena kursu zamieszczonego na platformie Moodle

Źródło: opracowanie własne
Odpowiadając na kolejne pytanie, 18 proc. respondentów wskazało możliwości ulepszenia kursów zamieszczanych na platformie. Sugestie dotyczyły między innymi:

• pojawiających się czasami problemów z pobieraniem plików (problem został rozwiązany w kolejnym semestrze),
• konsultacji online,
• spersonalizowanego interfejsu,
• czatu, dyskusji, e-testów,
• większej interaktywności kursów (wskazanie na kształcenie w trybie na odległość).

Wśród sugestii cztery osoby zadeklarowały chęć korzystania z platformy Moodle w ramach innych przedmiotów.

E-learning w opinii studentów³ WZiE PG

Autorka postanowiła wykorzystać przeprowadzoną ankietę do zbadania chęci i nastawienia studentów do korzystania z e-learningu jako formy uczenia się. Jak pokazało badanie, zdecydowana większość ankietowanych zgodziła się ze stwierdzeniem, iż e-learning jest wygodnym i efektywnym sposobem uczenia się (77 procent). Pozostali studenci albo nie zgodzili się z tym sformułowaniem (15%), albo pozostali niezdecydowani (8%).

Wykres 5. Postrzeganie e-learningu jako wygodnego i efektywnego sposobu uczenia się

Źródło: opracowanie własne
W badaniu zapytano również studentów, czy chcieliby się uczyć w trybie e-learningowym. Pytanie dotyczyło procesu uczenia w ogóle, a nie jedynie w toku studiów. Odpowiedzi respondentów zaprezentowano na wykresie 6.

Wykres 6. Deklarowana chęć uczenia się w trybie e-learningowym

Źródło: opracowanie własne
Zdecydowana większość, bo aż 78 proc. ankietowanych studentów, wyraziła chęć uczenia się w trybie e-learningowym. Pokazuje to dużą otwartość na ten rodzaj edukacji. Można domniemywać, że ankietowani mogliby w przyszłości korzystać z tej formy uczenia się, np. aby zwiększać swoje umiejętności i dokształcać się.

Wykres 7. Deklarowana chęć wzięcia udziału w zajęciach e-learningowych w ramach studiów

Źródło: opracowanie własne
Większość badnych również chętnie skorzytałaby z zajęć w trybie e-learningowym w ramach studiów.

Jak widać na powyższym wykresie, 27 proc. respondentów uważa, że e-learning jest świetnym sposobem uczenia się. Nieco ponad połowa raczej zgadza się z tym stwierdzeniem. Brak chęci wzięcia udziału w tego rodzaju zajęciach deklaruje jedynie 6 proc. ankietowanych, a 16 proc. pozostaje niezdecydowanych. Na podstawie odpowiedzi badanych studentów można stwierdzić, że przeważająca większość z nich byłaby zainteresowana wzięciem udziału w zajęciach w trybie e-learningowym zamiast zajęć tradycyjnych w toku studiów. Stanowi to podstawę do rozważenia wprowadzenia zajęć w tym trybie na Wydziale Zarządzania i Ekonomii.

Rozwój platformy Moodle na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej

Autorka - zachęcona pozytywnymi doświadczeniami z platformą Moodle i wspieraniem prowadzenia zajęć przy jej pomocy - postanowiła zaproponować szersze wykorzystanie tej platformy władzom WZiE. Po rozmowach z Kolegium Dziekańskim ustalono że platforma będzie wprowadzana na Wydziale ewolucyjnie. W pierwszej kolejności, w ramach pilotażu, zaproponowano wykorzystanie platformy do wsparcia procesu dydaktycznego nauczycielom prowadzącym zajęcia na specjalności Small Business Economics and Management na studiach magisterskich. Dla nauczycieli tych zostały zorganizowane dwa szkolenia w zakresie obsługi platformy na poziomie podstawowym. W semestrze letnim 2009/2010 założono 21 kursów na studiach stacjonarnych dla wyżej wymienionej specjalności, a także 6 kursów na studiach niestacjonarnych. Co ciekawe, nauczyciele akademiccy, którzy wypróbowali platformę Moodle, często prosili o założenie innych kursów w ramach prowadzonych przez nich przedmiotów. Tym sposobem założono między innymi 6 kursów na studiach licencjackich Bachelor in Management.

Kolejnym etapem wdrażania platformy Moodle na Wydziale Zarządzania i Ekonomii PG będzie ocena satysfakcji studentów oraz wykładowców korzystających z niej w semestrze letnim 2009/2010. Na tej podstawie, a także na podstawie przeprowadzonych już badań dotyczących technik kształcenia na odległość wśród kadry akademickiej WZiE, zostanie opracowana strategia dalszego rozwoju platformy Moodle na wydziale. Dotychczasowe doświadczenia z platformą każą jednak domniemywać, że będzie to skuteczne i powszechnie wykorzystywane narzędzie.

Bibliografia

• M. Dąbrowski, e-learning 2.0 - przegląd technologii i praktycznych wdrożeń, „e-mentor” 2008, nr 1, http://www.e-mentor.edu.pl/artykul_v2.php?numer=23&id=510.