Pojedynczy Punkt Kontaktowy - funkcjonalności dla administracji i przedsiębiorców

Marta Matuszewska-Maroń, Marta Łakomiak

Niniejsze opracowanie jest swoistym kompendium wiedzy o polskim Pojedynczym Punkcie Kontaktowym (PPK). Opisana została geneza PPK, podstawy prawne jego funkcjonowania, a także interfejs użytkownika. Artykuł przybliża poszczególne funkcjonalności, z których mogą korzystać przedstawiciele administracji, a także wskazuje, jakie korzyści przynosi PPK przedsiębiorcom i obywatelom. Omówione zostały też bariery, które uniemożliwiają pełną elektronizację procedur administracyjnych, a tym samym ich realizację za pośrednictwem PPK.

Wymóg stworzenia pojedynczych punktów kontaktowych nałożyła na państwa członkowskie Dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym1. Docelowo punkty kontaktowe mają zapewnić usługodawcom nie tylko dostęp do informacji o wymogach realizacji procedur administracyjnych, ale i możliwość dopełnienia procedur i formalności koniecznych do podjęcia działalności usługowej oraz uzyskania zezwolenia niezbędnego do prowadzenia tejże działalności. Problematykę polskiego punktu kontaktowego regulują przepisy Ustawy z dnia z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej2.

Implementacja dyrektywy usługowej

Celem dyrektywy usługowej jest eliminacja barier w sektorze usług i zapewnienie zrównoważonego rozwoju Unii Europejskiej oraz wzmocnienie konkurencyjności i swobodnego przepływu usług między państwami członkowskimi. Dyrektywa ta ustanawia ogólne ramy prawne dla podejmowania i wykonywania działalności usługowej, które przyczynią się do harmonizacji ustawodawstwa dotyczącego tego typu działalności na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zakresem dyrektywy objęte są usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym, stanowiące „aktywność ekonomiczną”, której kryterium jest odpłatność3. Dyrektywa reguluje podejmowanie i wykonywanie działalności usługowej w rozumieniu art. 57 wersji skonsolidowanej Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE)4.

W Polsce legislacyjne wdrożenie dyrektywy usługowej zakończyło się uchwaleniem Ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej5. Ustawa zawiera przepisy, które regulują świadczenie usług oraz zasady współpracy pomiędzy właściwymi organami państw członkowskich. Z uwagi na fakt, iż postanowienia dyrektywy odnoszą się również do swobody przedsiębiorczości, konieczne było także wprowadzenie zmian do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jak również do innych ustaw regulujących podejmowanie i wykonywanie poszczególnych rodzajów działalności gospodarczej. W związku z powyższym ustawy o świadczeniu usług i o swobodzie działalności gospodarczej są względem siebie komplementarnymi aktami prawa. Zakres podmiotowy regulacji ustawy o świadczeniu usług obejmuje podmioty, które nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w szczególności podmioty świadczące usługi transgraniczne. Również zakres przedmiotowy ustawy o świadczeniu usług jest różny niż zakres ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Jest on wyznaczony przez definicję usługi, zgodną z postanowieniami TfUE, która określa usługę jako świadczenie wykonywane na własny rachunek, zwykle za wynagrodzeniem, w szczególności świadczenie w zakresie usług budowlanych, handlowych oraz usług w ramach wykonywanego zawodu regulowanego. Dlatego, by zapewnić pełną transpozycję przepisów dyrektywy do polskiego porządku prawnego, część przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, na podstawie bezpośredniego odesłania wprowadzonego do przepisów ustawy o świadczeniu usług, ma zastosowanie także do świadczenia usług6. Przepisy ustawy o świadczeniu usług będą miały więc zastosowanie do działalności gospodarczej o charakterze usługowym, tj. w szczególności działalności budowlanej oraz świadczenia usług w ramach wykonywania zawodów regulowanych.

Pojedynczy Punkt Kontaktowy

W myśl art. 22b ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej punkt kontaktowy ma za zadanie zapewnić dostęp do informacji dotyczących:

  1. procedur i formalności wymaganych przy podejmowaniu, wykonywaniu lub zakończeniu działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. ogólnych zasad świadczenia usług w państwach, o których mowa w art. 13 ust. 17, w szczególności w zakresie ochrony konsumentów;
  3. danych kontaktowych właściwych organów wraz ze wskazaniem zakresu ich kompetencji;
  4. sposobów i warunków dostępu do rejestrów publicznych i publicznych baz danych dotyczących działalności gospodarczej i przedsiębiorców;
  5. środków prawnych przysługujących w przypadku sporu między właściwym organem a przedsiębiorcą lub konsumentem, między przedsiębiorcą a konsumentem oraz między przedsiębiorcami;
  6. wydanych lub opracowanych przez właściwe organy wyjaśnień w zakresie przepisów dotyczących podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej;
  7. danych kontaktowych stowarzyszeń i organizacji, które mogą udzielić praktycznej pomocy przedsiębiorcom lub konsumentom;
  8. praw i obowiązków pracowników i pracodawców.
Zadaniem Pojedynczego Punktu Kontaktowego (PPK) ma być więc ułatwienie administracji i przedsiębiorcom dopełniania wszelkich formalności i procedur związanych z rozpoczynaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym usługowej. Zgodnie z dyspozycjami dyrektywy usługowej szczególny nacisk położony jest na umożliwienie realizacji wspomnianych procedur i formalności w sposób zdalny i elektroniczny8.

Funkcję polskiego punktu kontaktowego pełni portal www.eu-go.gov.pl, który jest zbudowany w sposób uporządkowany i przejrzysty, tak aby każdy mógł z łatwością znaleźć przeznaczone dla niego informacje. W centralnym miejscu strony głównej PPK znajdują się trzy sekcje tematyczne: Dla przedsiębiorców, Dla obywateli, Dla administracji. Podział ten ma ułatwić użytkownikowi szybkie przejście do tematyki, która go interesuje. Tuż pod nimi znajdują się informacje o samym Pojedynczym Punkcie Kontaktowym, podstawach prawnych i o projekcie UEPA (Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej poprzez ich elektronizację i wdrożenie idei „jednego okienka”9), w ramach którego organy administracji publicznej otrzymują wsparcie w realizacji obowiązków związanych z PPK.

Jednym z podstawowych zadań PPK jest ułatwienie zainteresowanym zakładania działalności gospodarczej. Dlatego w prawej części strony głównej znajduje się widoczne przekierowanie do Centralnej Ewidencji o Informacji Działalności Gospodarczej (CEIDG) i Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Dzięki temu, po wybraniu preferowanej formy działalności, możliwe staje się założenie jednoosobowej działalności gospodarczej (poprzez platformę CEIGD) czy też spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki z o.o. udostępnianego w systemie teleinformatycznym KRS.

Rysunek 1. Strona główna PPK
zobacz podgląd

Źródło: PPK, http://www.eu-go.gov..., [22.10.2012]


Kolejne funkcjonalności zapewniają przyciski znajdujące się niżej na stronie głównej portalu. Przenoszą one użytkownika do wyszukiwarki procedur, wyszukiwarki instytucji, informacji o szkoleniach stacjonarnych, działu konsultacji społecznych oraz działu Help Desk.

Aby maksymalnie ułatwić znalezienie opisów procedur, na portalu udostępniono szereg metod wyszukiwania. Użytkownik może skorzystać zarówno z wyszukiwarek kontekstowych (ogólna wyszukiwarka procedur oraz wyszukiwarka za pomocą Polskiej Kwalifikacji Działalności), jak i katalogów procedur (tematycznego, zawodów, alfabetycznego, poświęconego zakładaniu działalności gospodarczej). Wszystkie metody wyszukiwania dostępne są po kliknięciu przycisku Znajdź procedurę.

Aby zapewnić kompletność i aktualność umieszczanych na stronie PPK informacji, właściwe organy mają, nałożony przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, obowiązek opracowania niezbędnych wyjaśnień w zakresie przepisów dotyczących działalności gospodarczej i umożliwienia dostępu do nich za pośrednictwem strony internetowej punktu kontaktowego10. Organy otrzymały wsparcie w wypełnieniu tego obowiązku w ramach projektu UEPA11. Jednym z zadań projektu UEPA jest mapowanie procedur administracyjnych w celu opracowania ich opisów12. Opisy, przygotowywane we współpracy z organami właściwymi, są następnie przekazywane do weryfikacji i akceptacji w resorcie, który nadzoruje daną procedurę. Zaakceptowany opis zostaje opublikowany na portalu www.eu-go.gov.pl/pl/...13.

Dla przedsiębiorcy oznacza to, że gdy będzie chciał zrealizować dowolną procedurę związaną z rozpoczynaniem, prowadzeniem lub zamykaniem działalności gospodarczej w Polsce, wszelkie niezbędne informacje znajdzie na portalu PPK. Dla administracji portal PPK jest centralnym miejscem, w którym jej przedstawiciele mogą znaleźć wytyczne, jak dane procedury powinny zostać standardowo przeprowadzone.

Zgodnie z wolą prawodawcy, wyrażoną w art. 22b ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, właściwe przepisy prawa, kontakty do właściwych organów oraz instrukcje postępowania mają być podawane w sposób zrozumiały i wyczerpujący. Dlatego też umieszczone na portalu opisy procedur administracyjnych zostały utworzone w oparciu o ustandaryzowany wzór. Dzięki temu ułatwione zostało porównywanie przebiegu kilku procedur na raz czy też analizowanie wymogów, jakie należy spełnić, by te procedury zrealizować. Każdy opis zawiera takie podstawowe informacje, jak: nazwa procedury, urząd ją realizujący, cel, rodzaj, PKD, ustawowy czas realizacji, uczestnicy, warunki wejściowe, rezultat, akty prawne, środki odwoławcze, przebieg procedury oraz procedury powiązane z daną procedurą. Na szczególną uwagę zasługuje analiza realizacji procedury w sekcji Przebieg procedury. Każdy etap realizacji jest tam szczegółowo opisany, z wyszczególnieniem dokumentów, jakie należy złożyć, terminów, których należy dotrzymać, oraz uczestników biorących udział w każdym kroku realizowania procedury administracyjnej. Jest to zatem swoiste kompendium wiedzy, instruujące użytkownika portalu o przebiegu danej procedury administracyjnej na całym terytorium Polski.

Rysunek 2. Przebieg procedury - krok po kroku
zobacz podgląd

Źródło: PPK, http://www.eu-go.gov..., [10.10.2012]


Kolejna funkcjonalność dostępna na stronie głównej to opcja Znajdź instytucję, która umożliwia uzyskanie danych właściwego organu. Warto podkreślić, że portal PPK jest jedynym miejscem w sieci, gdzie znajduje się lista wszystkich organów administracji publicznej prowadzących postępowanie administracyjne w Polsce. Dlatego organy powinny dążyć do tego, by na stronie znajdowały się aktualne dane teleadresowe. Wyszukiwarka instytucji (rysunek 3) zawiera dane ponad 6200 organów.

Rysunek 3. Wyszukiwarka instytucji
zobacz podgląd

Źródło: PPK, http://www.eu-go.gov..., [10.10.2012]


Kolejny przycisk na stronie głównej portalu - Szkolenia stacjonarne - umożliwia uzyskanie informacji na temat bezpłatnych szkoleń organizowanych w różnych lokalizacjach na terenie kraju. Cykl szkoleń stacjonarnych dla przedstawicieli administracji publicznej jest realizowany w ramach projektu UEPA. Ich główny cel to poszerzenie wiedzy urzędników w zakresie usług elektronicznych, przepisów dyrektywy usługowej oraz działania portalu PPK.

Przedmiotem konsultacji społecznych (przycisk o tej samej nazwie) są propozycje uproszczenia procedur administracyjnych wypracowane w Instytucie Logistyki i Magazynowania w ramach prac projektowych UEPA. Celem konsultacji jest przede wszystkim uzyskanie opinii, stanowisk, propozycji od instytucji i osób kompetentnych w zakresie realizacji przedmiotowych procedur. Konsultacje społeczne stanowią ważny aspekt w pracach nad nowelizacją przepisów prawnych, dlatego też instytut poddaje przygotowane propozycje ocenie opinii publicznej.

Ostatni przycisk - Szukasz pomocy? - przenosi użytkownika na stronę działu Help Desk. Jego zadaniem jest udzielanie odpowiedzi na wszelkie pytania związane z problematyką prowadzenia działalności gospodarczej, zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Otrzymane zgłoszenia zostają przekierowane do kompetentnych organów zobligowanych do udzielenia rzeczowej odpowiedzi.

Na mocy art. 22d w celu umożliwienia uzyskania informacji o przepisach regulujących świadczenie usług poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, punkt kontaktowy powinien udostępniać informacje o adresach stron internetowych punktów kontaktowych w innych państwach. W odpowiedzi na ten wymóg w dolnej części strony głównej portalu umieszczono linki do wszystkich pozostałych europejskich punktów kontaktowych znajdujących się w sieci EU-GO.

Podwójna rola PPK

Szczegółowe zadania PPK reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 sierpnia 2010 r. w sprawie utworzenia punktu kontaktowego dla administracji oraz punktu kontaktowego dla usługodawców i usługobiorców14. Prowadzony przez ministra właściwego do spraw gospodarki Pojedynczy Punkt Kontaktowy daje wszystkim zainteresowanym osobom nieograniczony i bezpośredni dostęp do niezbędnych dla nich informacji. Podział tematyczny pozwala znaleźć odpowiednie informacje zarówno przedsiębiorcom oraz obywatelom, jak i przedstawicielom administracji. Zatem po kliknięciu w wybrany zakres tematyczny, przykładowo: Dla administracji, następuje przekierowanie na podstronę zawierającą artykuły przeznaczone dla pracowników administracji publicznej. Natomiast po przejściu do działu Dla przedsiębiorcy można przeczytać na przykład, jak rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.

Pojedynczy Punkt Kontaktowy dla Administracji

Zadań punktu kontaktowego określonych przez rozporządzenie w sprawie utworzenia punktu kontaktowego jest wiele. Zadania punktu dla administracji to zbieranie, opracowywanie i przekazywanie państwom członkowskim informacji w zakresie świadczenia usług drogą elektroniczną, a także:

  1. utworzenie skrzynki poczty elektronicznej oraz publikowanie na stronie internetowej informacji w zakresie działania punktu kontaktowego dla administracji;
  2. prowadzenie i koordynacja przygotowania informacji na żądanie państw członkowskich oraz Komisji Europejskiej;
  3. zbieranie i przekazywanie państwom członkowskim informacji o ważnych rozstrzygnięciach administracyjnych i sądowych dotyczących sporów odnoszących się do usług świadczonych drogą elektroniczną oraz praktyk, obyczajów i zwyczajów odnoszących się do handlu elektronicznego;
  4. współpraca i wymiana informacji w zakresie świadczenia usług drogą elektroniczną z właściwymi organami administracji publicznej oraz punktem kontaktowym dla usługodawców i usługobiorców15.
Rysunek 4. Dział Dla administracji
zobacz podgląd

Źródło: PPK, http://www.eu-go.gov..., [22.10.2012]


Należy podkreślić, że zarówno rejestracja w portalu PPK, jak i korzystanie z jego usług są całkowicie bezpłatne oraz nieskomplikowane. Aby uświadomić to urzędnikom, w lipcu 2011 roku do pierwszej grupy urzędów realizujących procedury administracyjne zostały wysłane kody aktywacyjne umożliwiające rejestrację na portalu. Od tego czasu zarejestrowało się na nim ponad 700 urzędników z 354 urzędów. Po wpisaniu kodu użytkownik musi podać podstawowe dane, takie jak: imię, nazwisko, nazwa użytkownika, adres e-mail oraz hasło. Może on również podać wydział, w jakim pracuje, oraz telefon kontaktowy. Dzięki rejestracji przy użyciu kodu aktywacyjnego użytkownik uzyskuje pełne prawa do zarządzania profilem swojej instytucji. Od tej chwili może pełnić rolę koordynatora PPK w swoim urzędzie i m.in. nadawać uprawnienia pozostałym urzędnikom.

Rysunek 5. Rejestracja z kodem
zobacz podgląd

Źródło: PPK, https://www.eu-go.go..., [10.10.2012]


Rejestracja przedstawiciela urzędu może odbyć się za pomocą otrzymanego kodu lub bez jego użycia - wówczas potrzebna jest dodatkowa weryfikacja pracownika urzędu. Polega ona na przesłaniu uzupełnionego oraz podpisanego potwierdzenia rejestracji. Zanim użytkownik otrzyma owo potwierdzenie, musi wybrać z listy typ urzędu, w którym pracuje, oraz miejscowość, w której urząd się znajduje, a następnie przejść dalej. Do czasu uwierzytelnienia swojego konta użytkownik nie ma możliwości zarządzania kontem swojego urzędu, może jednak korzystać ze szkoleń e-learningowych czy też zapisać się na szkolenia stacjonarne.

Rysunek 6. Rejestracja bez kodu
zobacz podgląd

Źródło: PPK, www.eu-go.gov.pl/pl/..., [10.10.2012]


Kolejnym etapem po rejestracji na portalu jest zalogowanie się. Wyróżniamy dwie możliwości zalogowania się na portal - za pomocą logowania tradycyjnego oraz logowania przez ePUAP.

Logując się tradycyjnie, mamy do dyspozycji wszystkie funkcjonalności PPK. Wykorzystanie drugiej metody, tj. logowania przez ePUAP, umożliwia przejście z portalu PPK na elektroniczną platformę usług administracji publicznej (ePUAP), bez konieczności logowania się na każdym z portali z osobna. Aby skorzystać z rozwiązania opierającego się na SSO (Single Sign On), przedstawiciele urzędów muszą jednorazowo skonfigurować połączenie pomiędzy dwoma portalami. Modyfikacji tej można dokonać zarówno podczas rejestracji, jak i po jej zakończeniu, w zakładce Moje konto.

Ustawa o swobodzie działalności precyzuje obowiązki przedstawicieli organów administracji w odniesieniu do PPK. Właściwe ograny mają obowiązek zapewnienia kompletności i aktualności zawartych na stronach internetowych Punktu Kontaktowego informacji dotyczących procedur i formalności wymaganych przy podejmowaniu, wykonywaniu lub zakończeniu działalności gospodarczej na terytorium RP. W celu ułatwienia dopełnienia obowiązku zachowania aktualności danych dla przedstawicieli administracji publicznej został utworzony panel administracyjny. Umożliwia on zarządzanie treścią umieszczoną na portalu: www.eu-go.gov.pl/pan.... W zależności od uprawnień nadanych przez koordynatora portalu PPK w danym urzędzie użytkownicy mają dostęp do wszystkich bądź jedynie wybranych funkcjonalności panelu. Mogą oni zatem otrzymać prawa do modyfikacji danych urzędu, potwierdzania wykonywania procedur, sporządzania opisów procedur, konfiguracji e-usług czy też pełne prawa do zarządzania profilem swojej instytucji - prawa „super-urzędnika”.

Czynności, jakie można wykonać za pomocą panelu administracyjnego, to między innymi:
  1. edycja danych urzędu, takich jak:
    • dane kontaktowe,
    • godziny pracy,
    • zasięg terytorialny,
    • wydziały,
    • konta bankowe,
    • lokalizacja na mapie,
    • dokumenty urzędowe;
  2. administracja użytkownikami;
  3. dodawanie e-usług:
    • elektronicznych usług własnych urzędu,
    • opracowanych w ramach projektu UEPA procedur elektronicznych;
  4. potwierdzanie wykonywania procedur oraz uzupełnienie opisów procedur o dane szczegółowe urzędu (numery kont bankowych, dane poszczególnych wydziałów).
  5. zarządzanie opisem procedur:
    • tworzenie opisów,
    • edycja opisów,
    • wycofywanie z publikacji na portalu.
Organ ma możliwość weryfikacji danych, które zostały opublikowane na portalu. Dokładność informacji umieszczonych na profilu danego urzędu zależy zatem przede wszystkim od zaangażowania administratorów PPK w danym urzędzie. Oprócz możliwości aktualizacji danych oraz zakładania kont pozostałym użytkownikom, pracownicy urzędu mają do dyspozycji dwie bardzo ważne funkcjonalności: potwierdzanie wykonywania procedur oraz konfigurowanie e-usług. Jeżeli w sekcji Potwierdzanie wykonywania procedur organ potwierdza realizację usług, których opisy są publikowane na PPK, użytkownicy portalu zostaną poinformowani, że wybraną przez siebie procedurę mogą zrealizować w danym urzędzie. Jeżeli przedstawiciel urzędu uzupełni również dane szczegółowe, użytkownicy otrzymają informacje np. o numerze konta bankowego danego organu, na które należy przelać opłatę czy też dokładne dane wydziału zajmującego się wybraną procedurą. Lista procedur, które wykonuje dany organ, również wyświetla się na stronie ze szczegółowymi informacjami o danym organie. Dodatkowo procedury przyporządkowane są do odpowiednich katalogów tematycznych.

Rysunek 7. Przykładowa lista procedur
zobacz podgląd

Źródło: PPK, www.eu-go.gov.pl/pl/..., [10.10.2012]


W miarę wzrostu liczby dostępnych usług elektronicznych portal PPK będzie również umożliwiał elektroniczną realizację procedur. Odbywać się to będzie głównie poprzez przekierowywanie użytkownika z opisu procedury do odpowiadającej temu opisowi usługi na ePUAP lub też poprzez inne rozwiązanie stosowane przez właściwy urząd, np. platformę regionalną. Wymaga to jednak również odpowiedniej konfiguracji e-usług w panelu administracyjnym, wykonanej przez przedstawicieli organów realizujących procedury administracyjne.

Aby ułatwić pracownikom administracji publicznej poruszanie się po portalu oraz korzystanie z jego panelu administracyjnego, organizowane są bezpłatne szkolenia stacjonarne i e-learningowe. Tematyka obejmuje zarówno zagadnienia związane z portalem PPK, jak i platformą ePUAP. Ciekawym rozwiązaniem są e-szkolenia, z których można korzystać w dowolnym czasie, miejscu i indywidualnym tempie - jedynym warunkiem koniecznym jest posiadanie dostępu do internetu.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nakłada na organy ogólny obowiązek umożliwienia realizacji wszelkich obowiązków związanych z działalnością gospodarczą za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Należy jednak podkreślić, że elektroniczny punkt kontaktowy ma być jedynie pośrednikiem między przedsiębiorcami a organami właściwymi w sprawach poszczególnych rodzajów działalności gospodarczej, dlatego też funkcjonowanie PPK w głównej mierze zależeć będzie od kompetentnych urzędników administracji publicznej, którzy udostępnią rzetelne, kompletne i aktualne informacje na stronie PPK.

Pojedynczy Punkt Kontaktowy dla przedsiębiorcy

Z punktu widzenia przedsiębiorcy Pojedynczy Punkt Kontaktowy pełni przede wszystkim funkcję informacyjną - znajdzie on w nim szczegółowe informacje o sposobie realizacji procedur administracyjnych. Aby znaleźć informacje na temat realizacji konkretnej procedury, może skorzystać z szeregu omówionych już wcześniej wyszukiwarek. Przykładowo po wpisaniu w wyszukiwarkę kontekstową interesującej go frazy użytkownik uzyska listę procedur związanych z nią tematycznie. Po wybraniu konkretnej procedury może przejść do analizy dokładnego opisu procedury administracyjnej.

Rysunek 8. Przykład wyszukiwania
zobacz podgląd

Źródło: PPK, http://www.eu-go.gov..., [11.10.2012]


Jeżeli w ramach realizacji danej procedury istnieje już możliwość złożenia wniosku drogą elektroniczną, użytkownik otrzyma stosowny komunikat. Docelowo użytkownicy PPK będą również mogli dopełnić niemal wszystkich procedur drogą elektroniczną za pośrednictwem portalu. Artykuł 22c ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nakłada na właściwe organy obowiązek umożliwienia obywatelom załatwienia za pośrednictwem punktu kontaktowego wszelkich spraw związanych z rozpoczęciem, wykonywaniem i zakończeniem działalności gospodarczej. Nałożono także na organy właściwe obowiązek przyjmowania wszelkich dokumentów elektronicznych złożonych w punkcie kontaktowym. PPK ma obowiązek przekazania dokumentu właściwemu organowi nie później niż w następnym dniu roboczym. Początkiem biegu terminu załatwienia sprawy jest następny dzień roboczy po dniu wpłynięcia wniosku do punktu kontaktowego. Jeżeli organ administracji publicznej odpowiednio skonfiguruje swoje e-usługi w panelu administracyjnym, użytkownik portalu zostanie przeniesiony bezpośrednio z opisu procedury na PPK do właściwego opisu usługi na ePUAP. Co więcej, dzięki zaszytym mechanizmom, zostanie przeniesiony do usługi udostępnianej przez organ, do którego wnioskodawca powinien złożyć wniosek ze względu na właściwość miejscową procedury. Jeżeli natomiast organ posiada swoją własną platformę, za pomocą której umożliwia realizację usług drogą elektroniczną, użytkownik zostanie przeniesiony na tę platformę.

W zakładce Dla przedsiębiorcy zostały też umieszczone artykuły dotyczące rozpoczynania, prowadzenia, zawieszania oraz zamykania działalności gospodarczej. Użytkownik znajdzie tu również materiały szkoleniowe czy też informacje o sieciach wsparcia. W razie jakichkolwiek wątpliwości może skorzystać z sekcji: Najczęściej zadawane pytania lub też zgłosić się z problemem bezpośrednio do działu Help Desk.

Rysunek 9. Zakładka Dla przedsiębiorcy
zobacz podgląd

Źródło: PPK, http://www.eu-go.gov..., [22.10.2012]


O ile przedsiębiorca nie posiada dostępu do panelu administracyjnego, ma on możliwość zarządzania ustawieniami swojego konta poprzez Moje konto. W odpowiednich katalogach znajdzie również informację o procedurach, których wykonywanie rozpoczął, czy też historię rozpoczętych szkoleń.

Rysunek 10. Zakładka Moje konto
zobacz podgląd

Źródło: PPK, http://www.eu-go.gov..., [23.10.2012]


Bariery rozwoju PPK

Dzięki wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej strona PPK jest źródłem wiedzy zarówno dla przedsiębiorców, jak i administracji. Celem idei jest stworzenie kompleksowego systemu informacji, który ułatwi zainteresowanym podmiotom z kraju i z zagranicy szybsze i bezpośrednie pozyskanie niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej podstawowych informacji o przepisach i urzędach. Docelowo za pośrednictwem portalu PPK możliwe ma być również składanie wniosków drogą elektroniczną bezpośrednio do urzędów.

Niestety, aby w Polsce - wzorem pozostałych państw europejskich - procedury mogły być realizowane całkowicie drogą elektroniczną, muszą nastąpić radykalne zmiany w polskim ustawodawstwie. W pierwszej kolejności należałoby zlikwidować wymóg pisemności rozumiany jako alternatywa do formy elektronicznej. Z art. 14 § 116 Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego17 wynika bowiem, że ustawodawca odróżnia formę pisemną od dokumentu elektronicznego, co oznacza, że jeżeli ustawa nakłada wymóg złożenia wniosku jedynie w formie pisemnej, nie przewidując jednocześnie alternatywy w formie elektronicznej, stanowi to barierę w elektronizacji procedury. Ponadto należałoby zlikwidować wymagane przez ustawy szczególne załączniki do poszczególnych wniosków w wielu procedurach administracyjnych, które uniemożliwiają całkowitą elektronizację tych procedur. Przykładowo ustawa Prawo farmaceutyczne18 w art. 75 wymaga załączenia do wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej tytułu prawnego do pomieszczeń hurtowni lub komory przeładunkowej. Dokument powinien być złożony w oryginale, dlatego jeżeli przedsiębiorca nie dysponuje tytułem prawnym w formie dokumentu elektronicznego, to nie ma możliwości złożenia go w formie elektronicznej. Kolejny przykład wymogu zbędnych załączników znaleźć można w ustawie o nawozach i nawożeniu19 gdzie w art. 4 ust. 4 pkt 4 zapisano wymóg załączenia do wniosku20 zaświadczenia albo oświadczenia o wpisie do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, potwierdzającego prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wprowadzania do obrotu nawozów albo środków wspomagających uprawę roślin, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej również kopii umowy tej spółki. Należy podkreślić, że wystarczyłoby, gdyby przedsiębiorca podawał we wniosku jedynie numer. Ponadto dokumenty takie należy uznać za zbędne, ponieważ urzędnik może wiele danych sam sprawdzić w rejestrach publicznych21, jakimi są na przykład KRS i CEIDG.

Podsumowując - w ustawach regulujących przebieg poszczególnych procedur administracyjnych, występuje szereg wymogów, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają pełną elektronizację. Dlatego dopóki ustawodawca nie zniesie wymogu składania dokumentów jedynie w formie pisemnej22 i przedkładania oryginałów dokumentów23, zaświadczeń24, poświadczonych kopii25 lub poświadczonych tłumaczeń26 albo wymogu przedłożenia dokumentów do wglądu organowi27, pełna elektronizacja wszystkich procedur nie będzie możliwa. Spełnienie nałożonego na Polskę przez dyrektywę usługową, a na poszczególne organy przez ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, wymogu umożliwienia realizacji spraw związanych z podejmowaniem, wykonywaniem i zakończeniem działalności gospodarczej za pośrednictwem Pojedynczego Punktu Kontaktowego stanie się możliwe dopiero po nowelizacji poszczególnych aktów prawnych.

Informacje o autorach

zobacz podgląd
MARTA MATUSZEWSKA-MAROŃ

Marta Matuszewska-Maroń jest absolwentką Wydziału Prawa Administracji oraz Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obecnie jest na aplikacji radcowskiej. Pracuje w Instytucie Logistyki i Magazynowania (ILiM) - instytucie badawczym z siedzibą w Poznaniu, który wraz z Ministerstwem Gospodarki i Krajową Izbą Gospodarczą realizuje projekt Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej poprzez ich elektronizację i wdrożenie idei "jednego okienka" (UEPA). W projekcie UEPA pełni funkcję Kierownika obszaru zadaniowego ds. uproszczeń procedur administracyjnych, w ramach którego tworzone są propozycje zmian i uproszczenia procedur związanych z podejmowaniem, prowadzeniem i zakończeniem działalności gospodarczej. Zainteresowania badawcze autorki obejmują szeroko pojętą deregulację procedur administracyjnych oraz zmiany w prawie związane z ich elektronizacją.



zobacz podgląd
MARTA ŁAKOMIAK

Marta Łakomiak jest absolwentką Wydziału Budowy Maszyn i Zarządzania Politechniki Poznańskiej na kierunku Zarządzanie i inżynieria produkcji, w specjalności Systemy Informatyczne Zarządzania. Pracuje w Instytucie Logistyki i Magazynowania (ILiM) w projekcie UEPA, gdzie pełni funkcję kierownika obszaru zadaniowego ds. help-desk portalu Pojedynczego Punktu Kontaktowego. Do głównych zadań obszaru należy udzielanie pomocy użytkownikom, analiza ich potrzeb oraz ciągłe rozwijanie funkcjonalności portalu, jak również zarządzanie dokumentacją dotyczącą zmian oraz administracja treścią portalu.

Komentarze

Nie ma jeszcze komentarzy do tego artykułu.

dodaj komentarz dodaj komentarz

Przypisy

1 Dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym, zwana dalej „dyrektywą usługową”, Dz.Urz. 2006 L 376/36. Dyrektywa reguluje podejmowanie i wykonywanie działalności usługowej, w rozumieniu art. 57 wersji skonsolidowanej Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE, Dz.Urz. 2010 C, 83/01), zarówno w odniesieniu do swobody przedsiębiorczości, gwarantowanej na podstawie art. 49 TfUE, jak i swobody świadczenia usług, o której mowa w art. 56 TfUE.

2 Ustawa z dnia z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, zwana dalej „ustawą o swobodzie działalności gospodarczej”, Dz.U. z 2007 r. Nr 155 poz. 1095 ze zm. Obecnie obowiązuje tekst jednolity wprowadzony obwieszczeniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 października 2010 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Dz.U. z 2010 r. Nr 220 poz. 1447.

3 Z zakresu dyrektywy usługowej wyłączone są jednak m.in.: usługi finansowe, usługi i sieci komunikacji elektronicznej, usługi w dziedzinie transportu, usługi agencji pracy tymczasowej, usługi audiowizualne, usługi działalności hazardowej, usługi ochrony osobistej oraz usługi świadczone przez notariuszy i komorników powołanych na mocy aktu urzędowego, usługi zdrowotne oraz usługi społeczne świadczone przez usługodawców upoważnionych do tego przez państwo lub organizacje charytatywne uznane za takie przez państwo, związane z budownictwem socjalnym, opieką nad dziećmi oraz pomocą rodzinom i osobom będącym stale lub tymczasowo w potrzebie.

4 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE), Dz. Urz. 2010 C, 83/01. Artykuł 57: Usługami w rozumieniu Traktatów są świadczenia wykonywane zwykle za wynagrodzeniem w zakresie, w jakim nie są objęte postanowieniami o swobodnym przepływie towarów, kapitału i osób. Usługi obejmują zwłaszcza:
a) działalność o charakterze przemysłowym;
b) działalność o charakterze handlowym;
c) działalność rzemieślniczą;
d) wykonywanie wolnych zawodów.
Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego prawa przedsiębiorczości, świadczący usługę może, w celu spełnienia świadczenia, wykonywać przejściowo działalność w Państwie Członkowskim świadczenia na tych samych warunkach, jakie państwo to nakłada na własnych obywateli.

5 W Polsce Punkt Kontaktowy został wprowadzony na mocy art. 46 pkt 11 Ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2010 r. Nr 47 poz. 278), która weszła w życie z dniem 10 kwietnia 2010 roku.

6 Art. 2a. Do działalności gospodarczej: budowlanej, handlowej i usługowej oraz działalności zawodowej polegającej na świadczeniu usług stosuje się odpowiednio przepisy art. 5, przepisy rozdziału 2 i 3 Ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2010 r. Nr 47 poz. 278).

7 Zgodnie z art. 13 ust. 1 sdg osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

8 Umożliwienie przedsiębiorcom elektronicznego załatwiania spraw nie zlikwiduje dotychczasowych możliwości, droga bezpośredniego kontaktu przedsiębiorcy z właściwym organem i postępowania według obowiązujących procedur zostanie zachowana.

9 Realizowany przez Ministerstwo Gospodarki przy współpracy z Instytutem Logistyki i Magazynowania oraz Krajową Izbą Gospodarczą projekt UEPA jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

10 Art. 22b. 2. Właściwe organy zapewnią kompletność i aktualność informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1-6 i 8. Art. 22c. 4. Właściwy organ odpowiada niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni roboczych, na wnioski o udzielenie informacji, o których mowa w art. 22b ust. 1. W przypadku spraw wymagających konsultacji z innymi właściwymi organami, termin ten może być przedłużony do 14 dni roboczych. Jeżeli wniosek jest błędny, nieuzasadniony lub zawiera braki, właściwy organ jest obowiązany niezwłocznie poinformować wnioskodawcę.

11 Projekt pomaga w ten sposób administracji publicznej w realizacji obowiązków wynikających z ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie punktu kontaktowego (rozdział 2a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

12 Przygotowanie opisu procedury przebiega w kilku etapach. Pierwszym etapem procesu jest szczegółowa analiza aktów prawnych w celu identyfikacji procedur związanych z podejmowaniem, wykonywaniem i zakończeniem działalności gospodarczej. Następnie wybrana procedura jest szczegółowo opisywana według przyjętego wzorca. Istotnym elementem opisu jest schemat BPMN, który w sposób graficzny przedstawia przebieg procedury. W kolejnym etapie opis jest konsultowany z instytucjami, które realizują procedury. Następnie opis podlega weryfikacji i akceptacji przez eksperta prawnego.

13 Zadanie 1: Mapowanie, Upraszczanie, Elektronizacja, www.eu-go.gov.pl/pl.... [18.01.2013].

14 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 sierpnia 2010 r. w sprawie utworzenia punktu kontaktowego dla administracji oraz punktu kontaktowego dla usługodawców i usługobiorców, Dz.U. z 2010 r. Nr 171 poz. 1152, będące rozporządzeniem wykonawczym do Ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2002 r. Nr 144 poz. 1204 ze zmianami).

15 Tamże.

16 Art. 14. § 1. Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. Nr 64 poz. 565, z późn. zm.), doręczanego środkami komunikacji elektronicznej.

17 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071 j.t. ze zmianami.

18 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2008 r. Nr 45 poz. 271 j.t. ze zmianami).

19 Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.U. z 2007 r. Nr 147 poz. 1033 ze zmianami).

20 Mowa o wniosku o uzyskanie pozwolenia na wprowadzenie do obrotu nawozu albo środka wspomagającego uprawę roślin.

21 Zgodnie z art. 220 § 1 KPA: Organ administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia ani oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli:
1) znane są one organowi z urzędu,
2) możliwe są do ustalenia przez organ na podstawie:
a) posiadanych przez niego ewidencji, rejestrów lub innych danych,
b) rejestrów publicznych posiadanych przez inne podmioty publiczne, do których organ ma dostęp w drodze elektronicznej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,
c) wymiany informacji z innym podmiotem publicznym na zasadach określonych w przepisach o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne,
d) przedstawionych przez zainteresowanego do wglądu dokumentów urzędowych (dowodu osobistego, dowodów rejestracyjnych i innych).

22 Np. art. 18m Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; art. 18 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

23 Np. art. 10 Ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji syndyka; art. 57 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

24 Np. art. 14 Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o organizacji rynku rybnego; § 5 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24 kwietnia 2007 r. w sprawie rejestru producentów i handlowców obowiązanych do tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw.

25 Np. art. 76g Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości; art. 61 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze.

26 Np. art. 9 Ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach Unii Europejskiej.

27 Np. § 4 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie; art. 28 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.