AAA

W poszukiwaniu cyfrowych informacji. Sprawozdanie z seminarium

Anna Jarosz-Nojszewska

Sprawozdanie z seminarium

W dniu 17 stycznia 2007 r. odbyło się XI seminarium z cyklu "Digitalizacja zasobów informacyjnych" zatytułowane W poszukiwaniu cyfrowych informacji. Celem seminarium była prezentacja i wymiana doświadczeń na temat funkcjonowania bibliotek cyfrowych i nowych problemów, na jakie natrafiają pracownicy szeroko pojętej informacji naukowej wobec potrzeby szukania informacji w internecie.

W trakcie całodniowych obrad, którym przewodniczył dyrektor Biblioteki Politechniki Lubelskiej dr Henryk Hollender, zaprezentowano siedem wykładów. Seminarium rozpoczęło przedstawienie Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona (www.polona.pl). Joanna Potega i Dariusz Paradowski, współtwórcy CBN Polona, przedstawili główne cele działania biblioteki i podstawowe założenia prezentacji bibliotecznych zasobów. W ogólny sposób omówili System Zbiorów Zdigitalizowanych oraz przedstawili planowane kierunki rozwoju biblioteki.

Problematykę organizacji i funkcjonowania cyfrowych bibliotek kontynuowali następni prelegenci. Marcin Werla omówił możliwości dostosowywania interfejsu użytkownika oraz współpracy z systemami zewnętrznymi bibliotek cyfrowych działających w systemie dLibra. Elżbieta Mroczek swoje wystąpienie poświęciła omówieniu i porównaniu nieodpłatnych (Greenstone, DSpace, Fedora) i komercyjnych (DigiTool, dLibra) programów dla cyfrowych bibliotek.

Nie mniej interesujące okazały się wykłady popołudniowe. Zostały one poświęcone zagadnieniom prawa autorskiego oraz wyszukiwania informacji w sieci. Barbara Szczepańska przedstawiła analizę stosowania prawa autorskiego w procesie digitalizacji i tworzenia bibliotek cyfrowych w Europie, zaś Agnieszka Malczewska starała się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy Digital Rights Menagment (DRM) jest skutecznym cyfrowym systemem zabezpieczeń praw autorskich, czy też raczej zagrożeniem dla legalnego korzystania z produktów objętych ochroną oraz praw konsumenckich.

W bardzo ciekawy sposób problematykę wyszukiwania informacji w sieci przedstawili Lidia Derfert-Wolf i Bogdan Miś. Swój wykład podzielili na trzy części. Pierwsza została w całości poświęcona wadom i zaletom standardowych narzędzi do wyszukiwania informacji w sieci – katalogom, wyszukiwarkom i metawyszukiwarkom. W drugiej części prelegenci omówili metody szukania informacji w ukrytych zasobach sieci. Na końcu przedstawili przykłady specjalistycznych zasobów internetu.

Swoistego rodzaju podsumowaniem okazał się wykład dr. Henryka Hollendera poświęcony infobrokerom. Autor starał się odnaleźć odpowiedź na pytanie, kim jest tak naprawdę infobroker? Co różni go od bibliotekarza? Jakie powinny być jego umiejętności i w końcu - jak należy go kształcić? Jednoznacznych odpowiedzi na postawione pytania nie udało się odnaleźć. Rozważania nad tymi zagadnieniami doprowadziły autora do wniosku, że w realizacji coraz ambitniejszych zadań przy projektowaniu systemów informacyjnych, towarzyszyć musi wychowanie takiego użytkownika, któremu nie będzie straszne wyszukanie każdej istniejącej w świecie informacji.

Program seminarium został wzbogacony o dwie prezentacje, zorganizowane przez IBM Polska. Pierwsza była poświęcona skutecznym sposobom przechowywania danych cyfrowych w długim odcinku czasu, druga - szybkiemu i efektywnemu wyszukiwaniu informacji w zasobach elektronicznych przy użyciu narzędzia OmniFind.

Przedstawione na seminarium prezentacje i referaty prowadzą do wniosku, że rozwój technologii internetowych ma duży wpływ na udostępnianie i kształtowanie informacji i nie pozostaje bez wpływu na funkcjonowanie współczesnych bibliotek. Część z nich, także w Polsce, już teraz udostępnia swoje zbiory w internecie. Kształtuje się nowy typ czytelnika, a tym samym istnieje konieczność stworzenia nowej specjalizacji w zakresie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Potrzebni są specjaliści, którzy będą umieli w sposób profesjonalny wyszukiwać i, co nie mniej ważne, selekcjonować informacje. Czy będą to specjalnie kształceni bibliotekarze, czy informatycznej proweniencji infobrokerzy - pokaże czas.