Przewodnik po aplikacjach Web 2.0 stosowanych w edukacji

Sposób korzystania

Z Przewodnika można korzystać na kilka sposobów. Można go przeglądać według kategorii, których kolejność wiąże się z etapami przygotowania i prowadzenia procesu dydaktycznego. Kategorie te mają kilka poziomów – istnieje możliwość przemieszczania się na poziomie kategorii głównych lub ich podkategorii.

Przeszukiwanie można także zawęzić według następujących kryteriów:

  • dostęp w pełni darmowy - darmowe konto tylko dla celów edukacyjnych lub na określonych zasadach,
  • aplikacja dostępna tylko w języku angielskim - dostępna także w języku polskim,
  • dostęp online bez instalacji (SaaS) - wymagana instalacja,
  • dostępna wersja na urządzenia mobilne.

Kryteria te mają w Przewodniku postać znaczników – zebranych w postaci „chmury” ale także umieszczanych w prawym górnym rogu opisu każdej z aplikacji. Po kliknięciu na dany znacznik zostaną wyświetlone tylko te aplikacje z każdej kategorii, które spełniają dane kryterium.

Niewybranie żadnego z kryteriów spowoduje wyświetlenie pełnej zawartości Przewodnika uporządkowanej według kategorii.

Kategoria I - tworzenie i publikowanie materiałów

Użytkownicy internetu przyzwyczajeni są do szybko zmieniających się multimedialnych treści, które nierzadko także sami tworzą. Dokumenty i prezentacje nie muszą już być nudne i statyczne. Internet oferuje aplikacje do wspólnego tworzenia dokumentów online, czy atrakcyjnych, multimedialnych prezentacji. Narzędzia dostępne w inernecie mogą znacząco ułatwić tworzenie materiałów audio i video. Pozwalają na rejestrowanie pracy na swoim ekranie, nagrywanie głosu, opracowywanie interaktywnych samouczków (tutoriali). W trakcie opracowywania treści dydaktycznych łączenie obrazu, głosu, elementów interaktywnych angażujących odbiorcę ma duże znaczenie, pozwala bowiem odbiorcy na percepcję przy pomocy różnych zmysłów, co daje najlepsze efekty kształcenia (uczenie się polisensoryczne).

  1. Aplikacje wykorzystywane do tworzenia materiałów dydaktycznych

    Nowoczesne aplikacje internetowe pozwalają w prosty sposób tworzyć oraz aktualizować materiały dydaktyczne, a możliwość umieszczenia ich na serwerze dostawcy aplikacji eliminuje konieczność samodzielnego zapewnienia wirtualnego środowiska, niezbędnego do korzystania z tych materiałów. Równocześnie daje się zauważyć tendencja do łączenia różnych form przekazu treści np. tradycyjnych sekwencji slajdów z techniką tworzenia map myśli, pokazu slajdów z mechanizmem dodawania komentarzy i prowadzenia dyskusji. Takie podejście pozwala lepiej dostosowywać charakter tworzonych materiałów do potrzeb współczesnych odbiorców, którzy przez to stają się nierzadko współtwórcami treści dydaktycznych.

    rozwiń
  2. Aplikacje umożliwiające publikowanie i przechowywanie zasobów edukacyjnych

    Użytkownicy internetu często i chętnie korzystają z różnych technologii aby wyrazić siebie: tworzą i publikują swoje zdjęcia, nagrania filmowe, prezentacje. Tego typu działania stały się jeszcze prostsze dzięki powszechnie dostępnym, wielofunkcyjnym urządzeniom mobilnym, pozwalającym na robienie zdjęć oraz nagrywanie filmów. Publikowanie różnorodnych prac powoduje wzajemne inspirowanie się użytkowników internetu, co prowadzi do większej liczby innowacyjnych pomysłów i rozwiązań. Paradygmat Web 2.0 mówi o tym, że internet powinien dawać użytkownikom możliwość interakcji oraz integracji z innymi użytkownikami Sieci oraz pozwolić im na personalizację stron. W tym trendzie użytkownicy stron WWW grają znaczącą rolę – nie są tylko biernymi odbiorcami treści, ale też aktywnie je tworzą, analizują, komentują i oceniają. W tym przypadku autorzy serwisów i aplikacji przygotowują przestrzeń, którą zapełniają użytkownicy poprzez dostarczanie zawartości. Wielu internautów zaistniało w sieci dzięki publikowaniu amatorskich zdjęć czy filmów. Stale rosnąca popularność serwisów umożliwiających publikowanie materiałów multimedialnych niesie w sobie duży potencjał edukacyjny, gdyż uczniowie i studenci bez problemów odnajdują się w tego typu technologiach.

    rozwiń
  3. Aplikacje pozwalające na porządkowanie zasobów i organizację repozytoriów

    Jednym z trendów współczesnej edukacji jest położenie nacisku nie tyle na gromadzenie wiedzy ile na dzieleniu się nią oraz wielokrotnym używaniu treści edukacyjnych przygotowanych przez nauczycieli czy naukowców. Coraz więcej uniwersytetów na świecie decyduje się na udostępnianie za darmo materiałów dydaktycznych, które są tworzone przez nauczycieli i naukowców danej instytucji. Ten trend zapoczątkowany został przez Massachusetts Institute of Technology i kontynuowany jest przez liczne uniwersytety na świecie. Na stronie MIT udostępniane są materiały edukacyjne z kursów realizowanych w Uczelni. Z materiałów może skorzystać każdy w celu samokształcenia. Inicjatywa ta nosi nazwę OpenCourseWare.

    W rzeczywistości wirtualnej dostęp do informacji jest bardzo łatwy, trudność natomiast sprawia selekcja informacji, ich ewaluacja i porządkowanie. Aby ułatwić użytkownikom internetu odnalezienie się w zalewie informacji utworzono wiele aplikacji pozwalających na gromadzenie i porządkowanie zasobów. W klasyfikacji zasobów i ich odpowiedniej filtracji pomagają także społeczności internetowe, poprzez mechanizmy tagowania, oceny i komentowania.

    rozwiń

Kategoria II - komunikowanie i współpraca online

Komunikacja między uczestnikami edukacji internetowej jest kluczowym zagadnieniem, bez niej nie może zaistnieć współpraca. Komunikacja może odbywać się synchronicznie bądź asynchronicznie, a podstawowe narzędzia do komunikowania się przez internet to: mail, czat, fora internetowe, telekonferencje i wideokonferencje. Coraz częściej komunikacja między użytkownikami internetu zachodzi wielokanałowo, do tych potrzeb dostosowywane są aplikacje, np. poprzez wbudowywanie modułów czatu do serwisów społecznościowych, czy możliwość łączenia się przez transmisję wideo.

  1. Aplikacje stosowane w komunikacji online

    Formy komunikacji online ewoluowały wraz z rozwojem internetu. Dominującą na początku komunikację za pomocą tekstu stopniowo zastępują połączenia głosowe i wideo, tym niemniej nadal pozostaje ona jednym z podstawowych sposobów wykorzystania globalnej sieci. Komunikacja online pozwala na szybką wymianę informacji zarówno w trybie jeden-do-jeden jak i jeden-do-wielu. Coraz bardziej rozbudowane aplikacje sieciowe i komunikatory umożliwiają nie tylko przekazywanie pojedynczych wiadomości w różnych formatach ale także zdalne uczestnictwo w wykładach i konferencjach a nawet eksperymentach naukowych i skomplikowanych zabiegach medycznych.

    rozwiń
  2. Aplikacje wspomagające współpracę zdalną

    Jednym z najważniejszych powodów powstania internetu było umożliwienie współpracy między ludźmi. Możliwość niemal natychmiastowego dzielenia się wiedzą i nowymi pomysłami, a także prezentacji i dyskusji tworzonych rozwiązań to niewątpliwe zalety internetu, które znacząco ułatwiają współpracę. Nierzadko pracujące wspólnie grupy składają się z ludzi, pochodzących z różnych kultur i krajów. Dystans geograficzny dzielący współpracujących ze sobą ludzi wymusza tworzenie wirtualnych obszarów, które umożliwiają organizowanie spotkań, wzajemną komunikację oraz realizację wspólnych celów. Użytkownicy internetu tworzą grupy zainteresowań, wspólnie podejmują różne inicjatywy, najczęściej wykorzystując do tego fora i grupy dyskusyjne. Tworzenie i edytowanie wspólnych dokumentów i projektów, np. za pomocą mechanizmu wiki, pozwala na wyzwalanie się efektu synergii grupowej i pobudzenia kreatywności członków grupy. Grupy pracujące nad konkretnymi projektami mają także do dyspozycji specjalne aplikacje zaprojektowane po to, aby wspierać współpracę zdalną.

    rozwiń
  3. Aplikacje pomocnicze, gadżety

    W tej kategorii znalazły się aplikacje, których zadaniem jest usprawnienie edukacji w internecie przez wizualizację przestrzenną (mapy) oraz wsparcie planowania czasu (kalendarze, harmonogramy). Omówione zostały także narzędzia ułatwiające śledzenie aktualności wybranych stron internetowych (czytniki kanałów RSS oraz alerty). Na kreatywną ekspresję w internecie oraz uatrakcyjnienie procesu kształcenia pozwalają także aplikacje do tworzenia chmur tagów czy interaktywnych awatarów.

    rozwiń
  4. Narzędzia umożliwiające tworzenie i przeprowadzanie kompleksowych kursów online - zintegrowane platformy e-learningowe

    Oprócz, wymienionych wyżej, aplikacji wspomagających uczenie się i nauczanie z wykorzystaniem internetu istnieją także wielofunkcyjne narzędzia, zaprojektowane specjalnie na potrzeby prowadzenia kursów online, część z nich jest dostępna bez opłat. Zintegrowane narzędzia często wymagają posiadania własnego serwera, zatem na takie rozwiązania mogą sobie bardziej pozwolić szkoły, uczelnie czy organizacje, rzadziej indywidualni użytkownicy. Warto jednak zaznaczyć, iż wobec - wielokrotnie podkreślanej w niniejszym opracowaniu - tendencji do współdzielenia i współtworzenia zasobów edukacyjnych znaczenie dedykowanych środowisk wirtualnego nauczania wyraźnie maleje. Ich alternatywą stają się częściej tzw. PLE (Personal Learning Environment) czyli zindywidualizowane środowiska uczenia się. Jest to jednak temat na tyle nowy i obiecujący, że warto mu poświęcić osobny projekt badawczy i nie będzie tutaj obszerniej rozwijany.

    Natomiast w ramach uzupełnienia powyższej informacji, dotyczącej pełnych platform e-learningowych, zwanych także wirtualnym środowiskiem nauczania (VLE – Virtual Learning Environment) warto przedstawić krótką listę serwisów pozwalających na tworzenie kursów i publikowanie materiałów dydaktycznych, które oferują także możliwość przechowywania materiałów oraz kursów online.

    rozwiń

TAGI:

darmowa częściowo-darmowa saas polska mobilna